6 Schone en veilige stad

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

We zetten in op een woon- en leefomgeving die aantrekkelijk is voor bewoners, bezoekers en mensen die hier werken. De inzet is een schone leefomgeving waar mensen prettig kunnen verblijven. En we werken aan een veilige stad, waarin criminaliteit en onveiligheid het dagelijks leven niet belemmeren (opgave Delft-West). Dit programma sluit aan bij de bestuurlijke accenten 'een gezonde en veilige stad' en 'een duurzame stad'.

Relevante beleidskaders

Onder dit programma vallen deze onderwerpen:
het schoonmaken van de openbare ruimte, verkeersvoorzieningen, openbare verlichting, verkeersregelinstallaties, wegen, straten en pleinen, civiele constructies, verkeer en vervoer algemeen, groen en water, speelvoorzieningen, recreatiegebieden, riolering, afval, ongediertebestrijding, begraafplaatsen en crematoria en de inkomensregelingen die onder dit programma vallen (begrafenissen onvermogenden, kwijtschelding rioolrechten, kwijtschelding afvalstoffenheffing), crisisbeheersing en brandweer, openbare orde en veiligheid, anti-discriminatie, dierenwelzijn en kostenverdeelstaat (ureninzet op het programma).

6.1 Wat willen we bereiken

Algemeen schone stad

Terug naar navigatie - Algemeen schone stad

Beheer en onderhoud openbare ruimte
Met beheer en onderhoud houden we een aantrekkelijke en veilige fysieke leefomgeving in stand. De onderhoudsniveaus zijn vastgelegd in de Beheervisie Openbare Ruimte 2019. Het niveau van onderhoud is vastgesteld op de ondergrens van duurzaam technische instandhouding (CROW-niveau 'C') waarbij we kapitaalvernietiging voorkomen. Het merendeel van de stad onderhouden we op dit niveau, met uitzondering van de binnenstad en het Agnetapark, die we op een hoger niveau onderhouden (CROW-niveau 'B').

In het reguliere onderhoud wordt ingespeeld op de directe leefomgeving en de beleving van de openbare ruimte. Dus: schone straten, inzamelen van huishoudelijk afval, verwijderen van onkruid, laten branden van verlichting en het in orde zijn van de speelplekken. Met het groot onderhoud zorgen we ervoor dat de openbare ruimte de functie kan blijven vervullen en dat de beoogde levensduur behaald kan worden. Aan het einde van de levensduur vervangen we assets zoals bomen, wegen, kunstwerken, riolering, speeltoestellen etc.

Met het in 2024 vastgestelde afvalbeleid geven we verdere invulling aan de realisatie van de Van Afval Naar Grondstof-doelstellingen (maximaal 100 kilogram restafval per inwoner). Dit draagt bij aan de ambities op het gebied van circulariteit.

De uitwerking van de zorgplichttaken voor hemel-, grond- en vuilwater zijn opgenomen in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2022-2026.

Algemeen veilige stad

Terug naar navigatie - Algemeen veilige stad

Delft is een prettige leefomgeving voor bewoners, bezoekers en mensen die hier werken. Daar werken we actief aan door onder andere de Delftse aanpak tegen ondermijning en het programma Preventie met Gezag, gericht op Delft-West. Criminaliteit en onveiligheid mogen het dagelijks leven niet belemmeren in Delft. 

In 2025 willen we dat het aantal misdaden en overlast in de stad afneemt. Jeugdcriminaliteit moet gaan dalen in deze collegeperiode. Daarnaast willen we dat de veiligheidsbeleving verbetert.

We werken hierin samen met inwoners, sociale partners en partners in het veiligheidsdomein en het fysieke domein aan preventie van overlast en criminaliteit. De basis is hierbij vertrouwen, verantwoordelijkheid en initiatief van mensen zelf. Ook handhaving speelt daarbij een belangrijke rol. Zo leveren we een actieve bijdrage aan een veilig en aantrekkelijk woon- en leefklimaat in Delft.

Toelichting op de beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Toelichting op de beleidsindicatoren

% Voelt zich veilig in de buurt
 De indicator ‘% Voelt zich veilig in de buurt’ is een indicator die elke 2 jaar wordt gemeten in de Omnibusenquête. Het percentage geeft aan hoeveel deelnemers de vraag “voelt u zich veilig in de buurt” positief beantwoorden.

Veiligheidsindex: misdrijven
Het aantal aangiftes van misdrijven ('door de politie opgemaakte processen-verbaal van misdrijven'). De veiligheidsindex is aan het begin van de periode 100. Als de veiligheidsindex stijgt, naar bijvoorbeeld 102, dan neemt de criminaliteit toe. Als de veiligheidsindex zakt naar 98, dan neemt de criminaliteit af. We streven dus naar een afname van de criminaliteit in 2025: van 100 naar 99. Vanwege de coronapandemie is het aantal misdrijven aanzienlijk gedaald. Om die reden verplaatsen we het ijkpunt naar 2022 in plaats van 2021. We streven naar een vermindering van alle misdrijven. Bron: data.politie.nl.
 
Jeugdcriminaliteit: % minderjarige verdachten
 De indicator Jeugdcriminaliteit is een indicator die uit het incidentenregistratiesysteem van de politie komt en het aandeel minderjarigen weergeeft in het totale aantal geregistreerde verdachten. Het streven voor 2030 is naar beneden bijgesteld omdat we verwachten dat de activiteiten die we uitvoeren in het kader van Preventie met Gezag impact gaat hebben op de langere termijn.

6.2 Wat gaan we ervoor doen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Beheer en onderhoud openbare ruimte schone stad

Terug naar navigatie - Beheer en onderhoud openbare ruimte schone stad

Bij de vaststelling van de kadernota 2024 heeft de raad aanvullende middelen beschikbaar gesteld. Deze lichten we hier kort toe. Daarnaast lichten we ook nog enkele specifieke werkzaamheden toe.

Vergroenen openbare ruimte
Met het vaststellen van het beheerplan groen en water 2024-2027 is budget vrijgemaakt voor vergroening van de openbare ruimte. Dat doen we om groene initiatieven van bewoners en bedrijven op locaties waar we de komende jaren niet aan de slag gaan, te ondersteunen en realiseren. Daarnaast werken we aan aanvullende projecten om de stad telkens iets groener te maken. Daarmee zorgen we voor een klimaatbestendigere stad. Door de uitvoeringskracht groene initiatieven te versterken, kunnen we op meer plekken en sneller de openbare ruimte in de stad vergroenen. 

Vergroenen Gasthuisplaats
Met het autoluw maken van de binnenstad komt er ruimte om de Gasthuisplaats te vergroenen. Om tot planvorming te komen, is al een budget beschikbaar waarmee het stedenbouwkundig schetsontwerp opgesteld kan worden. Met dit aanvullende investeringsbudget kunnen we invulling geven aan de (verdere) vergroening van de Gasthuisplaats. 

Ruimte in de Binnenstad
Onder de noemer Ruimte in Binnenstad werken we aan de integrale afstemming tussen alle fysieke projecten in de openbare ruimte die in de binnenstad worden uitgevoerd. De diverse deelprojecten kennen hun eigen uitvoering en voorbereiding, maar onderlinge afstemming en eenduidige communicatie en participatie hierover is van essentieel belang. Er speelt veel, zoals vergroening en klimaatadaptatie, de vervanging van kabels en leidingen, duurzaam zoneren, uitbreiding autoluw-plus, vergroenen Gasthuisplaats en fietsparkeren. Naast de integrale afstemming valt de inrichting van de vrijkomende ruimte als gevolg van de uitbreiding van autoluw-plus hieronder, die we samen met de bewoners vormgegeven. In 2025 wordt de inrichting verder uitgewerkt en start de uitvoering. De diverse deelprojecten lichten we toe binnen het betreffende beleidsprogramma.

Vervanging Beheersysteem
Het huidige beheersysteem is aan het einde van zijn levensduur en moet vervangen worden. Het nieuwe beheersysteem of de beheersystemen moeten in januari 2026 operationeel zijn. 

Vervangen Bruggen Schie
In het beheerplan civiel is een bedrag opgenomen voor het groot onderhoud van de drie beweegbare bruggen (Hambrug, Plantagebrug, Abtswoudsebrug). Omdat binnen de gemeente hiervoor geen expertise is, heeft de provincie (in opdracht van de gemeente) een aanbesteding gedaan. Door exogene factoren en de extreme inflatie is het aanbestedingsbedrag veel hoger uitgevallen dan de (bijgestelde) begroting. 

Gevel-tot-gevel-aanpak
In 2025 werken we verder aan de voorbereiding van de rioolvervanging in Tanthof, Voorhof en Buitenhof. In Voorhof-Oost starten we in 2025 met de uitvoering van de daadwerkelijke werkzaamheden. Het eerste resultaat van de huidige gevel-tot-gevel-aanpak is te zien rondom de Fuutlaan in Tanthof. Zonder aanvullende financiële middelen zal de gevel-tot-gevel-aanpak in de huidige vorm, waarbij de openbare ruimte volledig vervangen wordt, na 2027 komen te vervallen. 

Beheervisie Openbare Ruimte
De Beheervisie Openbare Ruimte Delft is in 2019 vastgesteld door de gemeenteraad. Inmiddels zijn er ontwikkelingen waardoor het nodig is de Beheervisie te actualiseren. Hiermee zijn we gestart. Na de actualisatie van de beheervisie zal de nota kapitaalgoederen geactualiseerd worden. 

Zo gaan we dat doen

Programma openbare ruimte schone stad

Terug naar navigatie - Programma openbare ruimte schone stad

Het is steeds noodzakelijker om integraal te programmeren. Daarom willen we in 2025 een programma openbare ruimte opstellen. In dit programma combineren we de planningen voor de vervanging van de riolering, openbare verlichting, verkeersregelinstallaties, wegen, civiele constructies, groen, speelvoorzieningen, het vergroenen en het groot onderhoud van de openbare ruimte. Gelet op de complexiteit werken we stap voor stap toe naar een compleet programma. 

Openbare orde en veiligheid veilige stad

Terug naar navigatie - Openbare orde en veiligheid veilige stad

Veiligheid is niet alleen een taak voor politie, brandweer en gemeente. De stad kan niet zonder de eigen inzet van inwoners, ondernemers en instellingen. Als gemeente werken we daarom nauw samen met diverse partners in de stad.
Door de eigen verantwoordelijkheid, weerbaarheid en burgerbetrokkenheid te vergroten en het nemen van preventieve maatregelen, dringen we het aantal slachtoffers van criminaliteit terug en dragen we bij aan het verbeteren van het veiligheidsgevoel van alle Delftenaren. 
In 2025 zetten we, naast de reguliere inzet, extra in op de intensivering van onze aanpak tegen mensenhandel. Ook het tegengaan van overlast houdt onze aandacht en we continueren onze versterkte aanpak op ondermijning en op jeugdcriminaliteit via Preventie met Gezag. 

Zo gaan we dat doen

6.3 Wat mag het kosten

Overzicht baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2025 Raming 2026 Raming 2027 Raming 2028
Baten 36.101 35.730 35.552 35.945
Lasten 71.174 72.236 72.569 72.835

Overzicht mutaties

Terug naar navigatie - Overzicht mutaties

De toegerekende kosten voor overhead, btw en perceptiekosten zijn niet op de taakvelden Riolering en Afval geraamd. Deze aanvullende kosten worden wel toegerekend aan de tarieven voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. In de paragraaf Lokale heffingen lichten we dit nader toe.

(bedragen × € 1.000) Begroting 2025 Raming 2026 Raming 2027 Raming 2028
Schone en veilige stad
Reeds besloten:
Stand Programmabegroting 2024-2027 -34.324 -35.577 -36.175 -36.994
Begrotingswijzigingen t/m 1 juli 2024
ARB 1 - 2024 74 74 74 74
Kadernota 2024 -464 -684 -719 -769
Nog te besluiten voorstellen:
Nominale ontwikkeling -1.313 -1.330 -1.341 -1.334
Bestaand beleid
- Energiekosten -222 -222 -222 -222
- Doorbelaste rente 447 375 197 37
- Overig 253 253 255 255
Actualisering investeringsprogramma (herfasering) -2 128 436 1.584
Bijsturingsmaatregelen
- Aanpassing afschrijftermijnen Wegen, Groen & water, Kunstwerken 479 479 479 479
Totaal - Schone en veilige stad -35.073 -36.506 -37.017 -36.890

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties

Kadernota 2024 (-/- € 464.000)
In de kadernota zijn voorstellen opgenomen voor intensivering aanpak mensenhandel, verhoging wettelijke bijdrage VRH, areaaluitbreiding, vergroenen Gasthuisplaats en het actualiseren van beheerplannen (15e begrotingswijziging 2024). 

Nog te besluiten voorstellen:

De toegerekende kosten voor overhead, btw en perceptiekosten zijn niet op de taakvelden Riolering en Afval geraamd. Deze aanvullende kosten worden wel toegerekend aan de tarieven voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. In de paragraaf Lokale heffingen staat een nadere toelichting.

Nominale ontwikkeling (-/- € 1.313.000)
De nominale ontwikkeling betreft de aanpassing van de budgetten aan het prijspeil voor 2025. Een nadere toelichting is opgenomen in het hoofdstuk Financiële positie. 

Energiekosten (-/- € 222.000)
In de Najaarsrapportage 2022 is een structureel budget gereserveerd voor de stijging van energiekosten (gas en electra). Het voorstel betreft de verdeling van de gereserveerde middelen over de programma’s.

Doorbelaste rente (€ 447.000)
Dit betreft een correctie van de toegerekende rente. Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat rentekosten worden toegerekend aan de taakvelden. Hiermee ontstaat een beter inzicht in de kosten per taakveld en per programma. De rentelasten worden toegerekend aan de beleidsprogramma’s op basis van een renteomslag (gemiddeld rentepercentage, zie paragraaf Financiering) en de waarde van de activa.

Overig (€ 253.000)
Dit betreft diverse financieel technische correcties zoals verschuivingen in de formatie en aanpassing kostenverdeelstaat.

Actualisering investeringsprogramma (herfasering) (-/- € 2.000)
Op basis van de realisatie in 2023 is het investeringsprogramma geactualiseerd. De mutatie betreft het effect voor de kapitaallasten. Tevens is de stelpost voor de verwachte realisatie van het totale investeringsprogramma geactualiseerd (zie programma Financiën - Stelposten). 

Aanpassing afschrijvingstermijnen Wegen, Groen & water, Kunstwerken (€ 479.000)
Uit onderzoek is gebleken dat de levensduur van een aantal investeringen langer is dan aangenomen. Door aanpassing van de afschrijftermijnen worden de afschrijvingslasten lager. 

Overzicht investeringen

Terug naar navigatie - Overzicht investeringen

 

Investeringen (bedragen × € 1.000) Toegekend bedrag Realisatie t/m 2023 Jaarschijf 2024 o.v.v. NJR24 Fasering
Schone en veilige stad 2024 2025 2026 2027 2028
Begraafplaatsen 200 - 100 100 - - -
Beheerplan civiele constructies 27.345 5.410 7.935 5.000 4.000 2.500 2.500
Beheerplan groen en water 9.848 497 1.904 1.877 1.877 1.760 1.933
Beheerplan groen en water t.l.v. reserve 900 178 201 173 173 174 -
Waterberging 3.000 478 500 500 500 522 500
Beheerplan openbare verlichting 13.082 1.486 2.494 2.502 2.200 2.200 2.200
Beheerplan openbare verlichting t.l.v. reserve 618 6 153 153 153 153 -
Beheerplan wegen 20.230 2.460 3.184 4.789 4.539 2.758 2.356
Bomenwijk (Vestia) 2.500 2.376 123 - - - -
Gevel tot gevel 5.600 206 894 1.500 1.500 1.500 -
Kanaalweg (BHP Wegen) 600 172 428 - - - -
Openbare ruimte bovenplanse voorzieningen t.l.v. reserve 4.100 - - 1.000 1.000 1.000 1.100
Poptahof 2.920 507 173 - - 2.220 -
Projecten Tramlijn 19 31.769 31.264 505 - - - -
Bijdrage projecten Tramlijn 19 -3.422 -3.423 - - - - -
Reconstructie Ireneboulevard 500 - - 500 - - -
Rioolinvesteringen kostenverhaal 9.950 4.209 1.425 3.500 816 - -
Schieoevers bovenwijkse voorzieningen t.l.v. reserve 2.100 - - - - 2.100 -
Speelplekken 3.000 399 481 530 530 530 530
Stadsvernieuwing 1.290 221 329 230 230 140 140
Tractie 1.293 32 149 278 278 278 278
Uitplaatsing Stedin 2020-2024 t.l.v. reserve 1.330 937 393 - - - -
Uitbreiding Vulcanusweg 150 - - 150 - - -
Verkeersvoorzieningen 1.815 239 315 315 315 315 315
Vernieuwen riolen (GRP) 35.475 6.708 7.101 6.629 6.629 4.204 4.204
Voorziening vernieuwen riolen (GRP) -35.475 -6.708 -7.101 -6.629 -6.629 -4.204 -4.204
Verplaatsen loswal en Gelatinebrug 27.777 - - 1.400 1.400 7.400 12.700
Verplaatsen loswal en Gelatinebrug - bijdrage van derden -13.200 - - - - - -13.200
Voorzieningen - Schieoevers 3.400 0 - - 500 - 2.900
Vervangen beheersystemen openbare ruimte 600 - 100 500 - - -
Totaal 159.295 47.654 21.786 24.997 20.011 25.550 14.252
* Investeringen vetgedrukt, zijn gewijzigde investeringen. Zie hoofdstuk Investeringen, onder financiële begroting meerjarenbeeld.

Toelichting op de investeringen

Terug naar navigatie - Toelichting op de investeringen

Diverse investeringen zijn gebaseerd op de huidige beheerplannen en het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. Zie hiervoor ook de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Uitdaging bij de besteding van de investeringsgelden is onder andere de capaciteit. Het betreft hier zowel de arbeidsmarkt (juiste mensen op de juiste plek), als de beschikbare capaciteit op de markt (om projecten voor te bereiden en uit te voeren).

Begraafplaatsen (€ 100.000)
Voor de vervanging van diverse objecten op de begraafplaatsen is € 100.000 in 2025 beschikbaar. 

Beheerplan Civiele Constructies (€ 5.000.000)
In het beheerplan Civiele Constructies is een aanvullende investering opgenomen voor de vervanging van het areaal aan bruggen, kademuren en andere constructies. In de kadernota 2024 is aanvullend budget beschikbaar gesteld voor de vervanging van drie bruggen over de Schie.

Beheerplan Groen en Water (€ 2.050.000)
In het beheerplan Groen en Water is aangegeven dat aanvullende middelen nodig zijn voor het beheer en onderhoud van het groen in de stad. De extra benodigde middelen zijn voor het dagelijks onderhoud, groot onderhoud en de dekking van de kapitaallasten als gevolg van een stijging van de investering. 

Waterberging en stedelijke vernieuwing (€ 730.000)
Het investeringsbudget waterberging zetten we in voor de creatie van waterberging in de openbare ruimte, waar mogelijk in combinatie met reguliere onderhoudswerkzaamheden of vervanging. Op die manier wordt synergievoordeel behaald. Met het budget Stedelijke vernieuwing is het mogelijk om binnen projecten specifieke aanpassingen te doen, onder andere op basis van wensen van bewoners.

Beheerplan Openbare verlichting & uitplaatsing Stedin (€ 2.655.000)
In het beheerplan Openbare verlichting is de vervanging van de openbare verlichting opgenomen, aanvullend is de spanverlichting in de binnenstad opgenomen. 

Beheerplan Wegen (€ 4.789.000)
Uit de inspecties blijkt dat er achterstanden zijn ontstaan in het beheer en onderhoud van het areaal wegen. Om deze achterstanden in te lopen is een aanvullende vervangingsinvestering opgenomen. 

Gevel tot gevel (€ 1.500.000)
Dit betreft de jaarschijf 2024 van de gevel tot gevel-aanpak, zoals besloten door de raad.

Openbare ruimte bovenplanse voorzieningen (€ 1.000.000)
Voor de gebiedsontwikkeling in de rest van de stad (bijvoorbeeld De Staal en Schoemaker Plantage) dekken we de kosten van aanpassingen aan bovenwijkse voorzieningen uit het investeringsbudget Openbare ruimte bovenwijkse voorzieningen.

Poptahof
Het Poptahofpark is na het beëindigen van de grondexploitatie (GREX) Poptahof nog niet voltooid. Het project De Reiger is in voorbereiding waarna we over kunnen gaan tot verdere voltooiing van het Poptapark.

Reconstructie Ireneboulevard (€ 500.000)
Door op dit moment onduidelijke redenen is de Ireneboulevard meer dan verwacht mag worden verzakt. Voor het herstel en weer op hoogte brengen is budget opgenomen. 

Rioolinvesteringen kostenverhaal (€ 3.500.000)
Investeringen in uitbreiding van rioolcapaciteit worden op basis van de nota kostenverhaal gedekt via de reserve kostenverhaal bovenwijkse voorzieningen en ruimtelijke ontwikkelingen. In 2022 is al € 2,85 miljoen ten laste van deze reserve gebracht. Zie hiervoor ook de nota T-MPG 2023. Bij de jaarrekening 2023 zal het resterende deel van € 7,1 miljoen worden onttrokken aan deze reserve voor de dekking van de kapitaallasten.

Beheerplan Spelen (€ 530.000)
Uit het beheerplan Spelen blijkt dat er aanvullende dekking nodig is voor de vervanging van de speeltoestellen in de openbare ruimte. 

Tractie (€ 278.000)
Het gemeentelijk wagenpark wordt deels vervangen. Onder het wagenpark vallen bijvoorbeeld de auto’s voor het serviceteam en de middelen voor de gladheidbestrijding.  

Uitbreiding Vulcanusweg (€ 140.000)
Om de integratie tot één serviceteam te bevorderen, is (na een extern onderzoek van mogelijke locaties) ervoor gekozen om voorjaar 2025 alle medewerkers te huisvesten aan de Vulcanusweg.

Beheerplan verkeersvoorzieningen (€ 315.000)
Voor de vervanging van het PRIS en de verkeersregelinstallaties is investeringsbudget beschikbaar gesteld. 

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) (€ 6.629.000)
Voor de vervanging van het rioolstelsel en de gemalen in Delft is via het vGRP investeringsbudget beschikbaar gesteld. 

Gelatinebrug (€ 1.400.000)
Binnen het project Gelatinebrug werken we aan het Stedenbouwkundig plan en het ruimtelijk kader. Ook wordt de aanbesteding van de Architect en het Ingenieursbureau die de brug gaan ontwerpen opgestart. Voor wat betreft de financiële kaders van het project wordt gewerkt aan maatwerkafspraken met de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) over hun bijdrage aan de Gelatinebrug. Met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werken we aan het beschikbaar maken van versnellingsmiddelen voor de bouw van de Gelatinebrug. De beschikbare dekking, waaronder de voorziene bijdragen van derden en de € 8 miljoen, die bij de Kadernota 2023 voor de Gelatinebrug is geoormerkt, is met de huidige inzichten passend bij de investering. In deze programmabegroting is de fasering geactualiseerd. 

Vervanging Beheersysteem (€ 500.000)
Het huidige beheersysteem is aan het einde van de levensduur en moet vervangen worden.