7 Gezonde en sociale stad

We zetten in op fysieke en mentale gezondheid, preventie en een stevige sociale basis. Dit is verankerd in de diverse beleidskaders om een gezond en actief leven van Delftenaren te bevorderen en krijgt uitwerking binnen Positieve Gezondheid. Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorg Akkoord (IZA) zetten we in op een gezonde generatie in 2040. De GGD gaat zich de komende jaren toeleggen op de regionale coördinatie van onderdelen uit het GALA en is partner in de uitvoering van het Regionaal Integraal Gezondheidsakkoord (RIGA). Met het RIGA geven partners en gemeenten regionaal uitvoering aan het IZA, in samenhang met het GALA.

We gaan verder met de uitvoering van deze akkoorden vanuit een lokaal plan van aanpak (Brede Specifieke Uitkering voor de thema’s sport en bewegen, cultuur, gezondheid en sociale basis) en een regionaal plan van aanpak (RIGA). We bouwen voort op wat er al is en verbinden en versterken interventies. Dit vraagt om een integrale, domeinoverstijgende samenwerking tussen partijen en interventies. 

We verbinden de uitvoering van de doelen uit het GALA aan het Hoofdlijnen Sportakkoord II en de Brede Regeling Combinatiefuncties. In het GALA staan vijf ketenaanpakken waarmee gemeenten en zorgverzekeraars komende jaren samen aan de slag gaan. In 2025 gaan we verder met de uitvoering van de ketenaanpakken:
• Kansrijke Start 
• Valpreventie 
• Kind naar Gezond Gewicht 
• Gecombineerde Leefstijlinterventie overgewicht en obesitas volwassenen 
• Welzijn op recept 

Regionaal werken partners en gemeenten vanuit de programmalijn Gezond Leven uit het RIGA ook samen aan deze ketenaanpakken. Hiermee wordt de verbinding gemaakt tussen het medisch en het zorgdomein (bijvoorbeeld huisartsen, ziekenhuis en ouderenzorg).

Als onderdeel van het GALA zijn we in 2024 gestart met het opstellen van een beleidsvisie op de sociale basis in Delft om aan te geven wat voor stad we willen zijn. Hiermee sluiten we aan bij de transformatie van het sociaal domein. Ook versterken we de bestaande sociale structuren in de wijken door het organiseren van meer informele en formele ondersteuning dichtbij inwoners in de wijk. Dit vraagt om een hernieuwde welzijnsaanpak per 2026. 

Naast de landelijke en regionale opgaven die uitwerking krijgen in Delft, voeren we ook onze lokale beleidskaders uit. Zo voeren we het beleidskader Jeugdpreventie en de notitie Gezondheidsbeleid 2020-2026 uit. Uitgangspunt van het gezondheidsbeleid is Positieve Gezondheid. Dit is ook een belangrijk uitgangspunt in het GALA en IZA. In de wijken Voorhof en Buitenhof gaan we in 2025 voor volwassenen verder met de interventies van Positieve Gezondheid in de wijk, samen met bewoners en maatschappelijke partners. Binnen het brede kader van Positieve Gezondheid zetten we de interventies voort uit het lokaal preventieakkoord. In 2025 zetten we in op een meer integrale aanpak van eenzaamheid, door samenwerking met plannen vanuit Positieve Gezondheid en een verbreding van doelgroepen. Daarnaast starten we in 2025 met het herijken van de gezondheidsnotitie. 

Stichting Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (JGZ) voert in Delft de preventieve wettelijke taak uit voor jeugdgezondheidszorg (0-18). Daarnaast geven zij op verzoek van de gemeente vorm aan aanvullende diensten, zoals de samenwerking tussen het medisch en het sociaal domein. Tegelijkertijd houden deze aanvullende diensten ook uitvoering in, zoals de ketenaanpak overgewicht en interventies als Kansrijke Start voor Ouders (Kasto), Prenataal Huisbezoek (het Goede Start gesprek) en Regie op preventie (voorlichting op scholen voor voortgezet onderwijs).

GGD Haaglanden is de uitvoerende partij voor de wettelijke taak preventieve gezondheidszorg (18+). De GGD zet vooral in op preventieve maatregelen voor de gezondheid van de bevolking en risicogroepen. Het gaat onder andere om gezondheidsonderzoek van grote groepen mensen. De GGD adviseert ons over publieke gezondheid en voert voor Delft lokale taken uit. Dat zijn taken op het gebied van de Gezonde-Schoolaanpak, sociaal-medisch advies en geweld in afhankelijkheidsrelaties. Ook is de GGD vroegtijdig betrokken bij het ontwikkelen van omgevingsbeleid en bij gebiedsontwikkelingen. Het gaat om bijvoorbeeld binnenhuisklimaat, bescherming geluid- en luchtkwaliteit en bescherming tegen hitte.

Vanuit het GALA en het IZA ligt ook de opdracht om via de fysieke leefomgeving te werken aan gezondheid en het terugdringen van de zorgvraag.

We blijven inwoners (0-100 jaar) die dat nodig hebben ondersteunen, zowel met jeugdhulp als met Wmo-maatwerkvoorzieningen. Jeugdhulp wordt uitgevoerd door regionaal ingekochte zorgaanbieders, die zowel individuele als groepsgerichte inzet plegen. Ambulante jeugdhulp is de meest voorkomende vorm van jeugdhulp, maar ook verblijfsvoorzieningen, crisiszorg en jeugdbescherming/jeugdreclassering worden waar nodig ingezet. Verwijzers naar zorg handelen vanuit het principe 'licht waar mogelijk, zwaar waar nodig'. Daarmee hebben zij een sleutelpositie in het bepalen waarin voorliggende voorzieningen toereikend zijn voor de inwoners of waar zwaardere vormen van zorg noodzakelijk zijn.

Door de stijgende kosten (die niet in verhouding staan tot de inkomsten vanuit het Rijk) zijn we genoodzaakt om zowel lokaal als regionaal (bijvoorbeeld door de aanpak kostenbeheersing) na te denken over manieren om kosten te besparen. We stellen hierbij de inhoud centraal en focussen op de meest kwetsbare inwoners. In de regio Haaglanden is in 2024 het plan van aanpak kostenbeheersing Jeugdhulp vastgesteld. De uitvoering is gestart en krijgt in 2025 een vervolg. Lokaal doen we hierop nog een verkenning voor eventueel aanvullende maatregelen en innovaties. Bij de kadernota zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld in de reserve sociaal domein. Hiermee willen we de structurele kosten omlaag gaan brengen.

Voorbeelden van maatwerkvoorzieningen (18+) zijn sociaal en persoonlijk functioneren, ondersteuning en regie bij het huishouden, dagbesteding, woningaanpassingen, vervoer en hulpmiddelen. De beweging om maatwerk en algemene voorzieningen beter te verbinden, wordt in 2025 voor de maatwerkdiensten voortgezet. Speciale aandacht gaat bij uit naar de specifieke doelgroep ouderen, bijvoorbeeld middels herstelgerichte interventies en dementievriendelijke gemeente aan te jagen. De nazorg voor ex-gedetineerden wordt verder verbeterd en de verbinding met Wmo-ondersteuning, waar dat nodig is, wordt makkelijker gemaakt. 

Binnen Delft-West zetten we met inwoners van de stad op dit beleidsterrein in op een gezondere en socialere stad. Dit betekent extra inzet op bijvoorbeeld collectieve jeugdhulp- en onderwijsvoorzieningen (specifiek groeigroepen Horizon). Verder is vanuit Preventie met gezag versterking op jongerenwerk gerealiseerd en zetten we in op sleutelfiguren in de wijk. Ten slotte continueert het programma Langer en Weer financieel onder Delft-West. Ondanks dat het programma betrekking heeft op de gehele stad, wordt dit gefinancierd vanuit Delft-West vanwege de sterke onderlinge inhoudelijke en geografische verbinding. Vanuit de SPUK Kansrijke Wijk zetten we in op het jonge kind, armoede en weerbaarheid.