8 Samenleven, onderwijs en cultuur

Maatschappelijke voorzieningen
We zetten in op een goede toegankelijkheid en bereikbaarheid van maatschappelijke voorzieningen. De groei van het aantal inwoners in de stad zorgt voor een grotere vraag naar maatschappelijke voorzieningen op zowel buurt- als stedelijk niveau enerzijds en een intensiever gebruik van de bestaande voorzieningen anderzijds. Het voorzieningenniveau laten we meebewegen met de veranderende vraag.

De gemeente heeft de wettelijke taak voor realisatie en instandhouding van voorzieningen voor onderwijshuisvesting. Aan deze wettelijke zorgplicht geven we invulling met de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Delft 2021 (regelgeving) en integrale huisvestingsplannen (beleid). Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) brengt de huisvestingsbehoefte voor de komende zestien jaar in beeld, verdeeld in perioden van steeds vier jaar. Het IHP is de basis voor beleidsmatige keuzes alsook concrete plannen voor verdere uitvoering.

Daarnaast zijn ook de participatie van sportverenigingen in het beheer van de sportaccommodaties en de bijdragen van sportverenigingen aan het oplossen van maatschappelijke problemen uitgangspunten van het sportbeleid. Uitgangspunt voor de Delftse sportaccommodaties is dat deze toegankelijk, functioneel en veilig moeten zijn en daarmee voldoen aan de normering van de sportbonden. Wijkcentra dragen bij aan de ambitie voor gezondere, leefbare en sociale wijken, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en zich ontplooien, en waar inwoners betrokken zijn bij de woon- en leefomgeving.

Onderwijs
Goed onderwijs draagt bij aan een goede start in het leven. Wij zetten ons in om elk kind naar de school te laten gaan die het beste bij hem of haar past. We hebben daarom aandacht voor kwetsbare kinderen om thuiszitten te voorkomen.  Om te voorkomen dat kinderen die op school vastlopen, een individuele  jeugdindicatie nodig hebben, en het gevoel krijgen dat zij het probleem zijn, en dat ze niet welkom zijn in het onderwijs, zetten we in op collectieve inzet van jeugdhulp op scholen.  Hiermee streven we naar het versterken van de pedagogische basis op de scholen.

Cultuur
Het Cultuurkader beschrijft de gemeentelijke visie op cultuur voor de komende tien jaar. We zetten in op de volgende ambitie van het Cultuurkader 2021-2030: cultuur in Delft is inclusief, past bij ons DNA en maakt de stad aantrekkelijk om in te wonen, te werken en bezoeken (bestuurlijk accent: economische kracht en bruisende stad). De uitvoeringsagenda voor het Cultuurkader is gericht op de programmalijnen meedoen met cultuur, stedelijke aantrekkelijkheid en cultuur en innovatie. De coordinerende en aanjagende rol gaan we op een bescheiden manier invullen.

Erfgoed
Erfgoed Delft (archief, archeologie, monumenten) voert de vier programmalijnen uit van de nota 'Erfgoed maakt Delft geliefd', voor zover daarvoor middelen beschikbaar zijn gesteld. Daarnaast zijn we verantwoordelijk voor onze wettelijke taken,  advisering en kaderstelling over erfgoed in gemeentelijke opgaves en projecten. In een dichtbevolkte omgeving die continu in ontwikkeling is, is erfgoed een bron van inspiratie die de stad leefbaar houdt.

De lijnen zijn:

• programma 1: De Delftse collectie: basis op orde (zorgen voor wettelijke taken; behoud/conservering en beheer, en digitale registratie van collecties en data)
• programma 2: Delfts erfgoed van en voor iedereen (zichtbaar maken van erfgoed voor een breed publiek, educatie, kennis ontsluiten voor hergebruik)
• programma 3: Erfgoed als pijler bij gebiedsontwikkeling (culturele waardenkaarten, historisch DNA zichtbaar maken binnen een gebied, inspiratie bieden)
• programma 4: Monumenten duurzaam ontwikkelen (kennis ontwikkelen en delen voor verduurzaming van monumenten).

*De indicator startkwalificatie is verwijderd. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) / Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) rapporteren deze indicator niet meer op stadsniveau. 

Voortijdig schoolverlaten
De aanpak Voortijdig School Verlaten (VSV) is een regionale aanpak van het Doorstroompunt (voormalig Regionale Meld- en Coördinatiefunctie) regio Haaglanden. Onderwijs en gemeenten in deze regio zetten zich samen in om het percentage schoolverlaters omlaag te brengen en zoveel mogelijk jongeren met een startkwalificatie op zak het onderwijs uit te laten stromen. De genoemde cijfers zijn gebaseerd op regionale afspraken. Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12 - 23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat. De cijfers van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) hebben betrekking op schooljaren. 

Bereik VVE doelgroeppeuters
Een peuter is een doelgroeppeuter op basis van de indicatie door het JGZ. Bron: JGZ. 

% Goede gezondheid
Oordeel van Delftenaren over de eigen gezondheid. Dit wordt tweejaarlijks gemeten in de stadsenquête Omnibus. 

% Niet-sporters
Het percentage niet-wekelijkse sporters ten opzichte van bevolking van 19 jaar en ouder. Bevolking van 19 jaar en ouder dat niet minstens één keer per week aan sport doet. De meting komt uit de  Gezondheidsmonitor volwassenen (en ouderen), een samenwerking tussen GGD’en, CBS en het RIVM. 

Cultuurwaardering
De waardering in een rapportcijfer van de Delftenaar voor het totale cultuuraanbod in Delft. De cultuurwaardering wordt tweejaarlijks gemeten via een meting van het Delft Internet Panel (DIP). De laatste DIP-meting Cultuur is in oktober 2023 uitgevoerd. Gemiddeld beoordelen Delftenaren het cultureel aanbod met een 7,0. Een gemiddeld cijfer uitgesplitst naar leeftijdsgroepen varieert nauwelijks. Het cijfer laat al sinds de eerste meting in 2015 een stabiel beeld zien. Het streven is om richting 2030 uit te komen op een 8.

Kadernota 2024 (-/- € 2,891 miljoen)
In de kadernota zijn voorstellen opgenomen voor museum Prinsenhof Delft, beheer buitensport, inclusie, discriminatie en eenzaamheid, samen maken we de stad, DOK-jeugdabonnementen, planvorming sportcentrum Maria Duyst, energielasten zwembaden, herhuisvesting Erfgoed Delft, IHP Onderwijs, motie Eerlijk betalen voor cultuur, motie Toekomst kinderboerderijen, licht programmatische aanpak in alle wijken, bijdrage Omroep Delft, voorstel opgave InnovatieDistrict Delft (IDD) en vernieuwen sportparken Ringpass en Blue Birds (15e begrotingswijziging 2024). 

Nog te besluiten voorstellen:

LHBTI-emancipatiebeleid (DU) (-/- € 20.000)
Delft is één van de 55 Regenbooggemeenten in Nederland en hiervoor ontvangen we tot en met 2026 een rijksbijdrage van € 20.000. Delft zet zich als regenboogstad in voor de gezamenlijke doelstelling om de veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie van LHBTI (Lesbische vrouwen, Homoseksuele mannen, Biseksuelen, Transgenderpersonen en Intersekse personen) verder te bevorderen. Dit doen we in samenwerking met partijen in de stad, vanuit het ‘Actieplan ‘Delft Regenboogstad 2023-2026’. 

Nominale ontwikkeling (-/- € 1.438.000 )
De nominale ontwikkeling betreft de aanpassing van de budgetten aan het prijspeil voor 2025. Een nadere toelichting is opgenomen in het hoofdstuk Financiële positie.  

DOK beveiliging (-/- € 60.000)
De samenleving verhardt. En als een van de weinige plekken waar mensen altijd welkom zijn, heeft OPEN hier veel mee te maken. OPEN moet een veilige plek zijn voor iedereen (bezoekers en medewerkers) en dat is het meestal ook. Helaas gebeuren er meer dan voorheen vervelende dingen, zoals bedreigingen, geweld, verwarde personen en onbehoorlijk gedrag. De toenemende incidenten hebben geleid tot het besluit om vanaf 2023 de beveiliging niet alleen in de avonden, maar ook overdag in te zetten. Dat is een extra kostenpost van € 60.000 per jaar voor de bewoners van OPEN, DOK en De VAK. Compensatie is gewenst, gezien de rol van OPEN in de stad en de verantwoordelijkheid van de gemeente voor veiligheid in de stad voor haar bewoners. Als dit niet gecompenseerd was, dan zou dit ten koste zijn gegaan van de maatschappelijke doelstellingen van DOK en De VAK. 

Herhuisvesting Erfgoed Delft - frictiekosten (-/- € 250.000)
Vooruitlopend op een besluit over herhuisvesting van de afdeling Erfgoed worden noodzakelijke voorbereidingen getroffen, zoals aangekondigd bij Kadernota 2024. Het betreft éénmalige kosten om de (archeologie)collectie verhuisklaar te maken (registreren en ompakken) en de organisatie voor te bereiden op de nieuwe huisvestingssituatie (publieke dienstverlening en logistiek). Hiermee kan dienstverlening en collectiebeheer na verhuizing gecontinueerd worden, en maken we Delfts erfgoed integraal beter toegankelijk voor de stad. Dit budget is aanvullend op bouwsteen Investeringen bij kadernota 2024.

Sportvelden (budgetneutraal) 
Het onderhoudsplan voor sportvelden is geactualiseerd. De geraamde middelen zijn niet benodigd en blijven beschikbaar in de voorziening Sportvelden (zie programma Financiën).

Energiekosten (-/- € 158.000)
In de Najaarsrapportage 2022 is een structureel budget gereserveerd voor de stijging van energiekosten (gas en electra). Het voorstel betreft de verdeling van de gereserveerde middelen over de programma’s.

Doorbelaste rente (€ 559.000)
Dit betreft een correctie van de toegerekende rente. Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat rentekosten worden toegerekend aan de taakvelden. Hiermee ontstaat een beter inzicht in de kosten per taakveld en per programma. De rentelasten worden toegerekend aan de beleidsprogramma’s op basis van een renteomslag (gemiddeld rentepercentage, zie paragraaf Financiering) en de waarde van de activa.

Overig (€ 211.000)
Dit betreft diverse financieel technische correcties zoals verschuivingen in de formatie, aanpassing kostenverdeelstaat en afschrijvingen.

Actualisering investeringsprogramma (herfasering) (€ 279.000)
Op basis van de realisatie in 2023 is het investeringsprogramma geactualiseerd. De mutatie betreft het effect voor de kapitaallasten. Tevens is de stelpost voor de verwachte realisatie van het totale investeringsprogramma geactualiseerd (zie programma Financiën - Stelposten). 

Realistisch ramen o.b.v. rekeningresultaten (€ 630.000)
In de Kadernota 2024 zijn de positieve rekeningresultaten van de afgelopen jaren nader geanalyseerd en is voor de jaarlijks terugkerende positieve resultaten een beperkte verlaging (€ 2,35 miljoen) van de geraamde lasten in 2025 opgenomen. Het voorstel betreft de toedeling op programmaniveau.

IHP ISD/IGVO (€ 5.275.000) 
Voor de realisatie van nieuwbouw voor de International School Delft Secondary (ISD), aan de Prins Bernhardlaan is de uitvoering gestart. Verwachte oplevering eind 2025.

IHP Delftse tuin (€ 5.500.000) 
Voor het project (De Delftse Tuin) wordt eind 2024 een aannemer geselecteerd. Verwachte start bouw begin 2025 met een bouwtijd van circa 1 jaar.

IHP Delftse Montessori (€ 500.000)
Het gebouw van de Delftse Montessorischool is een gemeentelijk monument en wordt gerenoveerd. Er worden op basis van het historischwaardeonderzoek randvoorwaarden vastgesteld. De school krijgt een bouwkundig, bouwfysisch en installatietechnische upgrade waardoor het gaat voldoen aan een duurzaam, aardgasvrij en gezond schoolgebouw. De school kan tijdens de uitvoerende werkzaamheden tijdelijk elders worden gehuisvest.

IHP Maurice Maeterlinck (€ 350.000)
Vanuit de gebiedsontwikkeling Kop van Buitenhof wordt het ontwerp voor de Maurice Maeterlinckschool en Basalt Revalidatie afgerond. De planning is start bouw 2026 en oplevering 2028.

Nieuwbouw Pleysier/ISK incl. sportzaal (€ 12.000.000)
Op basis van een bouwteam is een aannemer geselecteerd. Gestart wordt met de bouw begin 2025. Verwachte oplevering eind 2025.

IHP Stanislas VMBO (€ 500.000)
Er loopt een haalbaarheidsonderzoek voor nieuwbouw binnen de gebiedsontwikkeling Kabeldistrict

IHP Tanthof complexen (€ 1.000.000)
Voor de scholen in Tanthof wordt de opgave van twee kindcentra in Tanthof-West en één kindcentrum in Tanthof-Oost verder uitgewerkt. Het ruimtelijk en functioneel programma van eisen is bijna afgerond, net als het Plan Uitvoeringskader. De scholen ontwikkelen zich door naar kindcentra, alle met ruimte voor peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. Voor twee scholen geldt dat zij met hun kinderopvangpartner ook kinderdagopvang willen gaan aanbieden. Het investeringsprogramma is aangevuld met het benodigde investeringskrediet voor de kinderopvang, waar tegenover dekking staat van huurinkomsten.

Voor de sporthal in Tanthof wordt in de zomer van 2024 een scheidingswand gerealiseerd. Dit verdubbelt de capaciteit, zodat de scholen in Tanthof-Oost een deel van de lessen bewegingsonderwijs kunnen uitvoeren in deze sporthal. 

IHP Stelpost (€ 7.294.000)
Naast de sterk gestegen bouwkosten voor schoolgebouwen door strengere eisen, wet- en regelgevingen en maatschappelijke verwachtingen zijn er extra locatiegebonden kosten. Door vervangende nieuwbouw van schoolgebouwen in een compacte stad door de woningbouwopgave zijn er aanvullende kosten zoals sloopkosten, bouwrijp maken van de grond en kosten voor compacter en hoger bouwen. Om de projecten opgenomen in de indicatieve investeringsplanning in het IHP uit te kunnen voeren is een stelpost van 25% opgenomen. 

Kwaliteitsverbetering gymzalen (€ 700.000) 
Vanaf 2024 wordt ieder jaar één gymzaal gerenoveerd tot een gezonde en duurzame sportvoorziening voor het bewegingsonderwijs.

Marlotlaan - wissellocatie (€ 2.150.000)
Het gebouw is aangekocht als wissellocatie. In 2025 wordt deze in eerste instantie geschikt gemaakt voor het Mercurius College. Hierdoor komt het gebouw aan de Derde Werelddreef vrij voor de ontwikkelingen van het basisonderwijs in Tanthof. Voor het project restauratie en renovatie Museum Prinsenhof Delft heeft de gemeenteraad op 1 februari 2024 een investeringskrediet van € 34,5 miljoen beschikbaar gesteld. Van dit investeringskrediet verwachten wij in 2025 € 16 miljoen te besteden.

OHP 2025 1e inrichting Spinoza ISK (€ 335.000)
De gemeente Delft heeft een zorgplicht voor bekostiging van de eerste inrichting in onderwijshuisvesting. 

OHP 2025 1e inrichting Mercurius college (€ 115.000)
De gemeente Delft heeft een zorgplicht voor bekostiging van de eerste inrichting in onderwijshuisvesting. 

Museum Prinsenhof (€ 16.000.000)
Voor het project restauratie en renovatie Museum Prinsenhof Delft heeft de gemeenteraad op 1 februari 2024 een investeringskrediet van € 34,5 miljoen beschikbaar gesteld. Van dit investeringskrediet verwachten wij in 2025 € 16 miljoen te besteden.

Rietveld Theater (€ 640.000)
Dit betreft de oude investeringsfasering voor de verbouwing van het Rietveld Theater. Om het pand geschikt te maken voor podiumkunstenvoorstellingen en een toekomstbestendige plek voor repetities, ontmoeten en optreden zijn er aanvullende middelen benodigd. Hierover gaat de Raad een besluit nemen eind 2024.  

Ring Pass velden (€ 2.333.000)
Als onderdeel van de Investeringsagenda Sportaccommodaties wordt het hockeycomplex van hockeyvereniging Ring Pass uitgebreid met een extra hockeyveld. Hiermee wordt het bestaande capaciteitstekort opgelost en wordt de basis op orde gebracht. Om de uitbreiding te realiseren, wordt het hele complex opnieuw ingericht. De werkzaamheden starten naar verwachting in 2025.

Sportaccommodaties KN 2021 (€ 150.000)
Deze investering is bestemd voor de vernieuwing van de inrichting van gymzalen ten behoeve van bewegingsonderwijs.

Sportpark Kruithuisweg (Blue Birds) (€ 1.700.000)
Als onderdeel van de Investeringsagenda Sportaccommodaties wordt honk- en softbalvereniging Blue Birds uitgeplaatst naar een nieuwe locatie aan de Thijsseweg. Op deze nieuwe locatie wordt een nieuw honk- en softbalcomplex gerealiseerd met een extra honk- en softbalveld. Hiermee wordt het bestaande capaciteitstekort voor Blue Birds opgelost en kan aansluitend een extra hockeyveld voor hockeyvereniging Hudito aangelegd worden, zodat ook het capaciteitstekort voor de vereniging kan worden opgelost. Beide ontwikkeling dragen eraan bij de basisinfrastructuur voor sport en bewegen op orde te brengen. De werkzaamheden voor de realisatie starten naar verwachting in 2025.