Samen werken aan Delft

Voor u ligt de Programmabegroting 2025-2028. Deze is opgesteld in lijn met de Kadernota 2024 die uw raad in juni heeft vastgesteld.

Deze begroting staat in het teken van uitvoeren en afmaken wat we zijn begonnen. Met uw raad en met partners, betrokken inwoners en ondernemers bouwen we samen verder aan een stad die toekomstbestendig is. Samen zetten we ons in voor het duurzaam versterken van Delft. Waarbij we de kracht van Delft als stad van techniek en innovatie ten volle benutten. En inzetten op een evenwichtige opbouw van onze groeiende stad, met kansen voor iedereen.

We werken aan zichtbare resultaten voor onze stad. Dit vanuit vijf heldere accenten: een Delft dat kansrijk is voor iedereen, een stad die ruimte biedt voor wonen, een gezonde en veilige stad, een duurzame stad, en een stad met economische kracht die bruist. Deze accenten bepalen onze bestendige koers.

De focus ligt op drie grote meerjarige opgaven: Delft-West, Innovatiedistrict Delft en de Energietransitie. De inzet op deze opgaven versterkt Delft als een duurzame, vitale en inclusieve stad.

De gemeente gaat zorgvuldig om met besluiten over geld en dat is terug te zien in deze Programmabegroting 2025-2028. De begroting voor 2025 heeft een positief saldo en is structureel in evenwicht. Deze uitkomst is mede bereikt door een aantal bijsturingsmaatregelen in de Kadernota 2024 die in deze begroting nader zijn uitgewerkt. De financiële situatie voor gemeenten is echter onzeker. Vanaf 2026 verslechtert het perspectief als gevolg van een daling van de middelen die gemeenten van het Rijk ontvangen. Delft heeft geen overhaaste beslissingen genomen met het oog op het financiële ‘ravijn’ dat dreigt voor gemeenten, en doet dat ook niet in 2025. Met de volgende fase van het Handelingsperspectief gaan we door met stappen zetten die nodig zijn om de begroting ook in 2026 en 2027 sluitend te maken, anticiperend op de voortdurende gesprekken met het Rijk.

Om voorbereid te zijn op de nabije toekomst, is het belangrijk te blijven investeren in de stad. Hiervoor zijn incidentele middelen beschikbaar. Dit zijn met name subsidies van het Rijk – voor woningbouw, infrastructuur, Delft-West en de energietransitie – en onze eigen middelen. Nu investeren zorgt voor structurele verbeteringen en een duurzame, gezonde stad. Zo is Delft ook voorbereid op jaren waarin het Rijk minder geld beschikbaar stelt voor gemeenten.

Samen met de gemeenteraad zet het college de komende jaren in op uitvoeren en afmaken van projecten die voor Delft noodzakelijk zijn. De vijf accenten geven hierbij richting aan de ontwikkeling van de stad.

Delft kansrijk voor iedereen
We werken aan een sterke stad waar mensen prettig en veilig kunnen wonen en mogelijkheden hebben zich te ontwikkelen. We ondersteunen inwoners om zelf de regie over hun eigen leven te hebben en naar vermogen mee te doen in de samenleving. We investeren daarom onder meer in goede voorlichting over het aanbod aan basisvaardigheden en we subsidiëren taalcursussen. Om de toegankelijkheid in Delft te verbeteren, voeren we samen met de stad de Delftse Inclusie Agenda uit. We zetten de armoede-aanpak voort en blijven inzetten op schuldhulpverlening. De inzet van meer financieel specialisten biedt in 2025 extra capaciteit om hulp te bieden aan inwoners met financiële zorgen.

Samen met scholen en andere partners blijven we werken aan kansengelijkheid in Delft. In 2025 zetten we verder in op het versterken van voorschoolse educatie. Ook investeren we in programma’s als het Onderwijs Achterstandenbeleid en de Gelijke Kansen Agenda Delft. Met Smart Makers Delft versterken we de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in Delft en de regio. We werken samen met onderwijspartners om de taalachterstanden in het onderwijs verder te verkleinen. Hierin is het onderwijs aan nieuwkomers een belangrijk onderdeel. 

Ruimte voor wonen
In 2025 werken we verder aan het ontwikkelen van de stad, via grootschalige gebiedsontwikkelingen en bouwinitiatieven in de stad. Met partners werken we samen aan een ‘lokale bouwtafel’ om kansen voor woningbouw te verzilveren, zoals we dat ook in regionaal verband doen. En we starten met een representatief Delfts Woonplatform met bewoners, waarin we met elkaar woonopgaven en mogelijke oplossingsrichtingen bespreken.
Met de grote woningcorporaties maken we prestatieafspraken voor betaalbare huurwoningen. Met grotere particuliere verhuurders gaan we in gesprek over het behoud van de particuliere sociale huursector. Gereguleerd woningdelen maken we mogelijk via een pilot. Op kleine schaal experimenteren we met friendswonen en hospitaverhuur. In 2025 zetten we in op drie initiatieven voor collectief wonen in nieuwbouwprojecten. We willen hiervoor een meldpunt inrichten en initiatiefnemers koppelen aan ontwikkelaars. Met de aanpak Langer en Weer Thuis zorgen we dat meer Delftenaren veilig, gezond en zelfstandig thuis kunnen wonen. De stad heeft meer studentenwoningen nodig. Met de TU Delft en DUWO bekijken we welke locaties in Delft en in de directe omgeving hiervoor snel beschikbaar kunnen zijn.

Een gezonde en veilige stad
Delftenaren moeten in een gezonde omgeving kunnen wonen, waarin ze prettig en actief kunnen opgroeien en ouder worden. We werken daarom aan een gezonde generatie. Dat doen we in 2025 met aandacht voor onder meer valpreventie en het tegengaan van overgewicht. In Voorhof en Buitenhof gaan we verder met de interventies van Positieve Gezondheid in de wijk, samen met bewoners en maatschappelijke partners. En we zetten in op een meer integrale aanpak van eenzaamheid.

We werken aan een veilige stad. In 2025 versterken we de Persoonlijke Aanpak Delft, om overlastgevend of crimineel gedrag van Delftse jongeren te stoppen. Via Preventie met Gezag willen we meer jongeren bereiken en zetten we in op sneller ingrijpen. Zo voorkomen we dat jongeren afglijden naar crimineel gedrag. Met behulp van het programma Dealbreakers versterken we de samenwerking met het onderwijs. Deze aanpak helpt kinderen en jongeren om tot hun recht komen met al hun talenten. Een veilige stad vereist dat ook inwoners, ondernemers en instellingen betrokken en weerbaar zijn. In 2025 zetten we extra in op het versterken van weerbaarheid, met name tegen ondermijning. En we wijzen op het belang van het nemen van preventieve maatregelen om criminelen minder kans te geven.

Een duurzame stad
Samen met inwoners, bedrijven en woningcorporaties werken we aan verduurzaming. De campagne ‘Delft doet duurzaam’ informeert en stimuleert Delftenaren om daarin hun bijdrage te leveren. We werken verder aan de aanleg van het warmtenet. Naar verwachting kunnen de eerste woningen in het najaar van 2025 gebruikmaken van de nieuwe warmte. De uitvoering van het Isolatieplan krijgt een vervolg met een breed toegankelijke subsidie voor woningverduurzaming door particuliere eigenaren. De aanpak energiearmoede zetten we in 2025 voort, samen met partners. Energieambassadeurs zijn vanaf 2025 hét aanspreekpunt in een buurt en gaan inwoners ontzorgen bij het isoleren. Met een bijdrage uit het Volkshuisvestingsfonds werken we aan het verduurzamen van woningen, bijvoorbeeld in Delft-West. 

We zetten in op een beter gebruik van de parkeergarages én op lopen, fietsen en deelmobiliteit. Hierdoor zijn op straat minder parkeerplaatsen nodig, zodat ruimte ontstaat voor vergroening, verblijf en fietsparkeren. Binnen het project Ruimte voor de Binnenstad werken we in 2025 de inrichting verder uit, in overleg met de bewoners en ondernemers, en begint de uitvoering. Ook het invoeren van de zero-emissiezone draagt bij aan een duurzame stad. Met het budget voor vergroening van de openbare ruimte kunnen we groene initiatieven van bewoners en bedrijven in de stad ondersteunen en realiseren. 

Economische kracht en bruisende stad
Voor het verder versterken van de economie in Delft geven we in 2025 volle aandacht aan het behoud van bestaande bedrijfsruimte en het realiseren van meer bedrijfsruimte. Dit voor zowel de innovatieve maakindustrie als de stadsverzorgende economie. Zo kunnen we meer bedrijven in Delft huisvesten én meer banen creëren. Het Innovatiedistrict Delft biedt ruimte voor groei van de kennisintensieve economie, met meer werkgelegenheid voor alle opleidingsniveaus. Aanvullend stimuleren we werkgelegenheid in de stadsverzorgende economie, met een accent op ontwikkeling in Delft-West.

We investeren in het versterken van het culturele aanbod in de wijken. Door samenwerking met het Cultuurhuis Delft en scholen in met name Voorhof, Buitenhof en Tanthof komen meer kinderen in aanraking met cultuur. We ondersteunen laagdrempelige cultuuractiviteiten die bijdragen aan verbinding, inclusie en talentontwikkeling. Museum Prinsenhof Delft sluit in 2025 de deuren voor het publiek. Tijdens de verbouwing blijft het museum met een divers programma zichtbaar in de stad en daarbuiten. Met de uitvoering van de Visie Toerisme 2030 houden we de stad aantrekkelijk voor Delftenaren en bezoekers. 

De stad maken we met elkaar: mensen die hier werken, ondernemen of studeren, bedrijven, organisaties en verenigingen die hier actief zijn. Samen bepalen we hoe Delft leeft, werkt en zich ontwikkelt. We hebben elkaar hard nodig.

Wij maken er daarom werk van om meer samen op te pakken en zichtbaar te zijn in de wijken. Dat komt binnen elke opgave tot uiting. Zoals in de energietransitie, die de gemeente vormgeeft samen met bewoners en met partners. De gemeente is zichtbaar en toegankelijk in alle delen van de stad. Hier werken we aan, samen met partners, door werk anders te organiseren. Dichterbij, zoals in ‘WijWest Dichtbij’ in winkelcentrum In de Hoven, met spreekuren en inloopacties in de wijk. Wijkregisseurs hebben hierbij een belangrijke rol. Zij kennen namelijk de wijken, verbinden sleutelfiguren, ondersteunen initiatieven en brengen partners bij elkaar in leefbaarheidsoverleggen.

De gemeente heeft veel instrumenten beschikbaar voor participatie en inspraak. Denk aan de aanpak Delfts Doen, het 'Right to Challenge', het Energieloket Delft en het (nieuwe) subsidiestelsel.  De participatieaanpak Delfts Doen gaan we evalueren en waar nodig aanpassen. We stimuleren en ondersteunen vrijwilligerswerk en maken dit meer zichtbaar. Dit gebeurt bijvoorbeeld door vraag en aanbod beter bij elkaar te brengen via de website 'Delft helpt elkaar' en met aanbod van trainingen en workshops door de vrijwilligersacademie.

Zo kunnen we de kracht van alle Delftenaren nog beter benutten.

Het college van burgemeester en wethouders