6 Schone en veilige stad

Algemeen

Terug naar navigatie - 6 Schone en veilige stad - Algemeen

We zetten in op een woon- en leefomgeving die aantrekkelijk is voor bewoners, bezoekers en mensen die hier werken. De inzet is een schone leefomgeving waar mensen prettig kunnen verblijven. En we werken aan een veilige stad, waarin criminaliteit en onveiligheid het dagelijks leven niet belemmeren (opgave Delft-West). Dit programma sluit aan bij de bestuurlijke accenten 'een gezonde en veilige stad' en 'een duurzame stad'.

Relevante beleidskaders

Onder dit programma vallen deze onderwerpen:
het schoonmaken van de openbare ruimte, verkeersvoorzieningen, openbare verlichting, verkeersregelinstallaties, wegen, straten en pleinen, civiele constructies, verkeer en vervoer algemeen, groen en water, speelvoorzieningen, recreatiegebieden, riolering, afval, ongediertebestrijding, begraafplaatsen en crematoria en de inkomensregelingen die onder dit programma vallen (begrafenissen onvermogenden, kwijtschelding rioolrechten, kwijtschelding afvalstoffenheffing), crisisbeheersing en brandweer, openbare orde en veiligheid, anti-discriminatie, dierenwelzijn en kostenverdeelstaat (ureninzet op het programma).

6.1 Wat willen we bereiken

Algemeen schone stad

Terug naar navigatie - 6.1 Wat willen we bereiken - Algemeen schone stad

Beheer en onderhoud openbare ruimte
Met beheer en onderhoud houden we een veilige, duurzame, aantrekkelijke en leefbare fysieke leefomgeving voor inwoners, bezoekers en bedrijven in stand. Onze openbare ruimte is het kloppend hart van onze stad. We streven ernaar om een openbare ruimte te creëren, beheren en onderhouden die niet alleen functioneel en veilig is, maar ook uitnodigend, uitdagend en inclusief. Duurzaamheid vormt een integraal onderdeel van het werk, waarbij we streven naar klimaatbestendige oplossingen, groene infrastructuur en het toepassen van circulaire principes.

In het reguliere onderhoud wordt ingespeeld op de directe leefomgeving en de beleving van de openbare ruimte. Dus: schone straten, inzamelen van huishoudelijk afval, verwijderen van onkruid, laten branden van verlichting en het in orde zijn van de speelplekken. Met het groot onderhoud zorgen we ervoor dat de openbare ruimte de functie kan blijven vervullen en dat de beoogde levensduur behaald kan worden. Aan het einde van de levensduur vervangen we assets zoals bomen, wegen, kunstwerken, riolering en speeltoestellen.

De onderhoudsniveaus zijn vastgelegd in de Beheervisie Openbare Ruimte 2019. Het niveau van onderhoud is vastgesteld op de ondergrens van duurzaam technische instandhouding (CROW-niveau 'C') waarbij we kapitaalvernietiging voorkomen. Het merendeel van de stad onderhouden we op dit niveau, met uitzondering van de binnenstad en het Agnetapark, die we op een hoger niveau onderhouden (CROW-niveau 'B').

Algemeen veilige stad

Terug naar navigatie - 6.1 Wat willen we bereiken - Algemeen veilige stad

Algemeen
We zetten in op een woon- en leefomgeving die aantrekkelijk is voor bewoners, bezoekers en mensen die hier werken. De inzet is een schone leefomgeving waar mensen prettig kunnen verblijven. We werken aan een veilige stad, waarin criminaliteit en onveiligheid het dagelijks leven niet belemmeren (opgave Delft-West). Dit programma sluit aan bij de bestuurlijke accenten 'een gezonde en veilige stad' en 'een duurzame stad'.

Relevante beleidskaders
• Veiligheidsplan 2023-2026 'Samen veilig in Delft'
• Uitvoeringsplan Veiligheid Prioriteiten 2025-2026
• Districtelijke aanpak radicalisering en extremisme 2025–2028 
• Regionaal Crisisplan, Rampenbestrijding en crisisbeheersing, VRH 30 januari 2019
• Regionaal Risicoprofiel, Rampenbestrijding en crisisbeheersing, VRH 27 januari 2023

Delft is een prettige leefomgeving voor bewoners, bezoekers en mensen die hier werken. Criminaliteit en onveiligheid mogen het dagelijks leven niet belemmeren in Delft. Ook in 2026 willen we dat het aantal misdaden en overlast in de stad afnemen. Daarnaast willen we dat de veiligheidsbeleving verbetert.

We werken hierin samen met inwoners, sociale partners en partners in het veiligheidsdomein en het fysieke domein aan preventie van overlast en criminaliteit. De basis is hierbij vertrouwen, verantwoordelijkheid en initiatief van mensen zelf.  Handhaving speelt daarbij een belangrijke rol. We leveren een actieve bijdrage aan een veilig en aantrekkelijk woon- en leefklimaat in Delft.

Overzicht beleidsindicatoren schone stad

Terug naar navigatie - 6.1 Wat willen we bereiken - Overzicht beleidsindicatoren schone stad
Schone en veilige stad Stand: Streven: PB 2026 Streven: 2030
% Tevreden bewoners over openbare ruimte 77% 79% 85%

Deze indicator in de programmabegroting beslaat één jaar, terwijl de Staat van Delft (https://delft.notubiz.nl/document/14193854/1) een breder perspectief biedt door trends en ontwikkelingen op basis van deze indicator te analyseren. De gemeenteraad ontvangt de Staat van Delft eens per twee jaar.

 

 

Overzicht beleidsindicatoren veilige stad

Terug naar navigatie - 6.1 Wat willen we bereiken - Overzicht beleidsindicatoren veilige stad

 

Veilige stad Stand: Streven: PB 2026 Streven: 2030
% Voelt zich veilig in de buurt 86% 89% 90%
Veiligheidsindex: misdrijven index -5% -5%
Jeugdcriminaliteit: % minderjarige verdachten 11,7% 11,5% 10,5%

Deze indicatoren in de programmabegroting beslaan één jaar, terwijl de Staat van Delft (https://delft.notubiz.nl/document/14193854/1) een breder perspectief biedt door trends en ontwikkelingen op basis van deze indicatoren te analyseren. De gemeenteraad ontvangt de Staat van Delft eens per twee jaar.

Toelichting op de beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - 6.1 Wat willen we bereiken - Toelichting op de beleidsindicatoren

% Tevreden bewoners over de openbare ruimte
De indicator '% Tevreden bewoners over de openbare ruimte' is een indicator die door meting (DIP) gescoord wordt. Het percentage voor de indicator Tevreden bewoners betreft de scores neutraal, tevreden en zeer tevreden bewoners over de openbare ruimte.

% Voelt zich veilig in de buurt
 De indicator ‘% Voelt zich veilig in de buurt’ is een indicator die elke 2 jaar wordt gemeten in de Omnibusenquête. Het percentage geeft aan hoeveel deelnemers de vraag “voelt u zich veilig in de buurt” positief beantwoorden.

Veiligheidsindex: misdrijven
Het aantal aangiftes van misdrijven ('door de politie opgemaakte processen-verbaal van misdrijven'). De veiligheidsindex is aan het begin van de periode 100. Als de veiligheidsindex stijgt, naar bijvoorbeeld 102, dan neemt de criminaliteit toe. Als de veiligheidsindex zakt naar 98, dan neemt de criminaliteit af. We streven dus naar een afname van de criminaliteit in 2026: van 100 naar 95. Vanwege de coronapandemie is het aantal misdrijven aanzienlijk gedaald. Om die reden verplaatsen we het ijkpunt naar 2022 in plaats van 2021. We streven naar een vermindering van alle misdrijven. Bron: data.politie.nl.
 
Jeugdcriminaliteit: % minderjarige verdachten
De indicator Jeugdcriminaliteit is een indicator die uit het incidentenregistratiesysteem van de politie komt en het aandeel minderjarigen weergeeft in het totale aantal geregistreerde verdachten. Het streven voor 2030 is naar beneden bijgesteld, omdat we verwachten dat de activiteiten die we uitvoeren in het kader van Preventie met Gezag impact gaat hebben op de langere termijn.

6.2 Wat gaan we ervoor doen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - 6.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen

Beheer en onderhoud openbare ruimte schone stad

Terug naar navigatie - 6.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Beheer en onderhoud openbare ruimte schone stad

Integrale herinrichtingsprojecten (voorheen Gevel-tot-gevel-aanpak)
In 2021 is besloten grootschalige werkzaamheden, zoals riolering en wegen, te koppelen aan een bredere kwaliteitsimpuls voor een wijk of buurt: de integrale herinrichtingsprojecten (voorheen gevel-tot-gevel-aanpak). Met kwaliteitsimpuls bedoelen we dan: ruimte voor groen, ontmoeten en bewegen, en een openbare ruimte die goed toegankelijk en verkeersveilig is. In de ontwerpfase wordt volgens het principe ‘samen maken we de stad’ nauw afgestemd met partners in de wijken en de inwoners. Inmiddels hebben we naar tevredenheid één project gerealiseerd (Fuutlaan Tanthof). De komende jaren zetten we deze aanpak voort. Tot en met 2028 zijn hier aanvullende financiële middelen voor beschikbaar. In het integrale beheerplan (zie hierna) zullen we een voorstel doen om de integrale herinrichting structureel te kunnen doorzetten.

Vergroenen openbare ruimte
Met het vaststellen van het beheerplan Groen en water 2024-2027 is budget vrijgemaakt voor vergroening van de openbare ruimte. Dat doen we om groene initiatieven van bewoners en bedrijven, op locaties waar we de komende jaren niet aan de slag gaan, te ondersteunen en realiseren. Daarnaast werken we aan aanvullende projecten om de stad telkens iets groener te maken. Daarmee zorgen we voor een klimaatbestendigere stad. 

Schone openbare ruimte en versterken afvalketen
In 2024 is het afvalbeleidsplan ‘Grip op Delfts Afval’ vastgesteld. Samen met de inwoners gaan Avalex en de gemeente werken aan ‘Waardevol grofvuil’. Het doel is werken aan bewustwording dat grofvuil een waardevolle afvalstroom is. Door deze inzet vinden meer spullen een weg binnen het circulair ambachtsnetwerk en in de recycling. Minder grofvuil op straat draagt bij aan onze inzet voor een schonere openbare ruimte. We verwachten dat de openbare ruimte schoner en veiliger wordt, omdat minder grofvuil op straat staat. En dat er minder inzamelmomenten nodig zijn.

Doorontwikkeling beheerplannen
Tot nu toe werden de beheerplannen (civiel, wegen, groen, openbare verlichting) separaat per asset vastgesteld. Om beter aan te sluiten bij de gemeentelijke ambities op het gebied van participatie, integraal werken, klimaatadaptatie en mobiliteit werken we in 2026 toe naar een integraal beheerplan. Dit zal ruim voor de Kadernota 2028 worden aangeboden aan de gemeenteraad.

De uitwerking van de zorgplichttaken voor hemel-, grond- en vuilwater is opgenomen in een verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. Omdat Riolering een gesloten circuit is, blijft dit een zelfstandig plan waarvan de kosten worden betrokken bij de tarieven. Hierbij blijft vanzelfsprekend aandacht bestaan voor de vele raakvlakken met de andere plannen.

Zo gaan we dat doen

Programma openbare ruimte schone stad

Terug naar navigatie - 6.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Programma openbare ruimte schone stad

Actualisering beheerkaders
De Beheervisie Openbare Ruimte Delft is in 2019 vastgesteld door de gemeenteraad. Op basis van een nieuwe Visie Openbare Ruimte gaan we in 2026 een integraal beheerplan opstellen. Dit integraal beheerplan omvat zowel de visie op het beheer als de beheerplannen per asset. In vervolg hierop zal de nota Kapitaalgoederen geactualiseerd worden. De Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (voorheen het Handboek Openbare Ruimte) wordt op basis van de nieuwe visie in 2026 geactualiseerd. Ook het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan wordt in 2026 geactualiseerd. 

Werkzaamheden in 2026 worden uitgevoerd op basis van het Programma Openbare Ruimte, waarin de planningen uit de beheerplannen zijn samengebracht.

Openbare orde en veiligheid veilige stad

Terug naar navigatie - 6.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Openbare orde en veiligheid veilige stad

Veiligheid is een taak van alle betrokkenen. Naast de gemeente zijn professionals, inwoners en ondernemers actief. We blijven ons daarom met alle betrokkenen inzetten op het vergroten van de weerbaarheid van de bewoners van Delft en het verbeteren van de veiligheidsbeleving. 

Dit doen we door te focussen op de mogelijke oorzaak waardoor deze (veiligheids)problemen zich hebben voorgedaan of voordoen. We zetten vervolgens in op het wegnemen van de oorzaak door het nemen van een mix van preventieve en/of repressieve maatregelen. Het weerbaar maken van de jonge Delftenaren met het project dealbreakers als ook het sluiten van (drugs)panden zijn daar concrete voorbeelden van. Wij acteren, samen met onze partners, direct bij openbare-orde-incidenten die mogelijk zorgen voor onrust bij bewoners en het veiligheidsgevoel al dan niet tijdelijk beïnvloeden. 

De effecten van de invoering van cameratoezicht in twee straten in de binnenstad met nachthoreca wordt gevolgd. In deze twee straten komen veel mensen samen en is al jarenlang sprake van (ernstige en) herhaaldelijke overlast en verstoring van de openbare orde. Met het inzetten van cameratoezicht bovenop andere interventies willen we het aantal (ernstige) incidenten terugdringen.

De politie heeft aangegeven dat de wijze waarop cameratoezicht binnen de eenheid Den Haag is georganiseerd niet toekomstbestendig  is. Binnen de eenheid Den Haag verkent de politie samen met de gemeenten welke alternatieve vormen er zijn om cameratoezicht te organiseren en te financieren. Dit kan betekenen dat de gemeenten die cameratoezicht hebben in de toekomst meer moeten bijdragen aan de kosten die daarmee samenhangen. 

Overlast
We blijven inzetten op het voorkomen en bestrijden van de verschillende vormen van overlast. De focus ligt, zoals het afgelopen jaar, op de vormen die uit de analyse het meeste naar voren zijn gekomen: jeugdoverlast, (woon)overlast, overlast door drugshandel, overlast door personen met verward/onbegrepen gedrag, rommel op straat en verkeersoverlast. Voor al deze thema’s geldt dat we eventuele knelpunten, zowel procesmatig als inhoudelijk/beleidsmatig, samen met de interne en externe partners adresseren en gezamenlijk toewerken naar het verbeteren en oplossen ervan. Bijvoorbeeld het aanschaffen en implementeren van software die de samenwerking faciliteert, of het implementeren van een nieuwe werkwijze die meer gericht is op vroegtijdig integraal interveniëren bij signalen van (jeugd)overlast.

Gedigitaliseerde criminaliteit
Nu steeds meer van ons dagelijks leven zich online afspeelt, verplaatsen ook criminelen hun activiteiten naar de digitale wereld. Phishing, identiteitsfraude, helpdeskfraude en sextortion zijn slechts enkele voorbeelden van digitale oplichting die inwoners kunnen treffen. Daarom zetten we ons als gemeente in om de digitale weerbaarheid van jong tot oud te vergroten. Dit doen we in samenwerking met verschillende partners. Tegelijkertijd blijven we alert op nieuwe vormen van online criminaliteit, zodat we snel kunnen inspelen op actuele ontwikkelingen.
Om inwoners van alle leeftijden te bereiken, hebben we de afgelopen jaren ingezet op gerichte preventie.

  • HackShield: voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar zet gemeente Delft de landelijke HackShield-campagne in. Via een interactieve game leren kinderen spelenderwijs hoe zij veilig online kunnen zijn en anderen daarbij kunnen helpen. De campagne werd enthousiast ontvangen en zetten we de komende jaren voort.
  • Echt of Nep: voor ouderen, die vaak doelwit zijn van online oplichting, zetten we deze interactieve filmvoorstelling in. Samen met onze partners organiseren we vertoningen op diverse locaties in de stad, waarbij herkenbare situaties worden besproken om bewustwording te vergroten.

Ook blijven we buurtpreventieteams actief informeren over actuele vormen van digitale oplichting, zodat zij bewoners snel en gericht kunnen waarschuwen en werken we samen met de digitale wijkagent van politie Delft. Waar de reguliere wijkagent zichtbaar is op straat, beweegt de digitale wijkagent zich online; op sociale media, nieuwswebsites en fora. Door deze samenwerking houden we zicht op wat er digitaal speelt en kunnen we signalen van online oplichting vertalen naar gerichte voorlichting en interventies. De digitale wereld is voortdurend in beweging. Door in te zetten op bewustwording, samenwerking en een flexibele aanpak blijven we werken aan een digitaal weerbaar Delft.

Ondermijning
De aanpak van ondermijning is gericht op het beperken van de gevolgen van georganiseerde misdaad op de samenleving. De gemeente Delft wil optimaal weerbaar worden, zijn en blijven tegen ondermijning, waarbij de focus ligt op drugshandel en mensenhandel. 

In 2026 werken we verder aan een stevige borging van de aanpak van ondermijning. Met een focus om organisatiebreed meer structurele aandacht te krijgen voor het onderwerp ondermijning.

De ambitie van de gemeente is om de komende jaren de aanpak ondermijning verder te versterken door aan de volgende doelen te werken:

  • Bewustzijn van ondermijning en het willen aanpakken. We zetten hierbij als gemeente in op het aanbieden van trainingsmomenten, het opstellen van artikelen en pagina's en het ontwikkelen van een programma in de week van de Ondermijning & Week van de Veiligheid,
  • Weerbaar zijn tegen ondermijning. Hierbij zetten we als gemeente in op het up to date houden van het Veiligheidsinformatieknooppunt, het aansluiten bij (regionale) kenniskringen, het actualiseren en toepassen van bestuurlijk maatregelen en relevante lokale overleggen.
  • De informatiepositie over ondermijning wordt doorontwikkeld. Dit doen we door een lokaal signalenoverleg te organiseren, het analyseren en verwerken van meldingen, het aansluiten bij regionale casussen en het uitvoeren van brancheonderzoeken.
  • Samen met de partners de schadelijke effecten van ondermijning bestrijden. Hierbij zetten we als gemeente in op het organiseren van integrale controles, evenals overleg met gemeentelijke afdelingen over bestuurlijke maatregelen en mogelijkheden.

Radicalisering, extremisme en polarisatie 
Vanuit de aanpak radicalisering en extremisme zetten we ons in Delft in om de veerkracht en weerbaarheid van onze inwoners te versterken om zo radicalisering en extremisme te voorkomen en tegen te gaan. We staan voor een duurzame en kwalitatieve aanpak, waarbij we ons richten op het borgen van kennis en inspelen op nieuwe uitdagingen en doelgroepen. De kracht van onze aanpak ligt in de samenwerking tussen gemeenten en met onze partners. We focussen ons op preventie, signaleren en interveniëren voor alle vormen van radicalisering en extremisme. Dit zijn de speerpunten van de aanpak. 

Ten aanzien van het speerpunt preventie gaan we in 2026 verder met het professionaliseren van het informele netwerk sleutelfiguren en stimuleren we de verbreding van het netwerk. We faciliteren en adviseren over het inzetten van netwerken, organisaties en gemeenschappen in Delft ten tijde van mogelijke maatschappelijke onrust en calamiteiten. We bieden trainingen en voorlichtingen aan, in diverse vormen, ter bevordering van de algehele weerbaarheid en veerkracht van jongeren, ouders en professionals. Daarnaast dragen we vanuit de aanpak bij aan het beleidsthema polarisatie binnen de nota Inclusief Samenleven. In 2026 worden de eerste resultaten opgeleverd van een verkenning naar de huidige beschermende en risicofactoren in Delft op het gebied van radicalisering en weerbaarheid. Afhankelijk van deze uitkomsten zal de aanpak hierop aangescherpt worden.
Vanuit het speerpunt signaleren organiseren we een informatieve bijeenkomst voor al onze aandachtsfunctionarissen radicalisering over een specifiek actueel thema. We brengen daarnaast nieuwsbrieven uit met de laatste ontwikkelingen op het vakgebied voor onze aandachtsfunctionarissen. Afgestemd op de actuele ontwikkelingen faciliteren we ook in 2026 trainingen en voorlichtingen voor onze professionals met betrekking tot radicalisering en extremisme.
Vanuit het speerpunt interveniëren continueren we in 2026 de persoonsgerichte aanpak (PGA) van radicalisering. Daarnaast evalueren we in 2026 de aanpak op alle onderdelen en voeren we eventuele verbeterpunten door. Eind 2026 kan naar verwachting weer een nieuwe subsidieaanvraag gedaan worden bij het Rijk (ministerie J&V, NCTV) voor de financiering van (delen van) de aanpak. 

Jeugdcriminaliteit en voorkomen jonge aanwas
Om te voorkomen dat steeds meer jonge mensen in aanraking komen met georganiseerde (drugs)criminaliteit, is het van belang om de weerbaarheid van jongeren te versterken en jongeren die in de knel zitten zo vroeg mogelijk passende hulp te bieden. In Delft leggen we de focus op het versterken van de interveniërende rol van het onderwijs. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de doorlopende leerlijn van Dealbreakers, met interactieve voorlichtingen voor leerlingen en docenten van groep 8 basisschool tot en met klas 4 van het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Naast de doorlopende leerlijn wordt er maatwerk geleverd en worden er extra lessen aangeboden, bijvoorbeeld van Halt. Halt verzorgt daarnaast de Halt Wijkinterventie: een individuele aanpak die een buitenstrafrechtelijke oplossing biedt voor jongeren die bijvoorbeeld vernielingen plegen, uitschelden of stelen. Naast de interveniërende rol van het onderwijs wordt er ingezet om sport als middel te gebruiken ter algemene preventie. Er wordt gezocht naar meer binding tussen jongeren en sportaanbieders. 

Voor jongeren die crimineel en/of overlastgevend in beeld komen of dreigen af te glijden richting dit gedrag hebben we de Persoonlijke Aanpak Delft (PAD). De PAD heeft als doel om (afglijden naar) overlastgevend en/of crimineel gedrag van Delftse jongeren te doen stoppen. Binnen de aanpak werken we nauw samen met politie, (jeugd)reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en Delft Support. Gezamenlijk stellen we een plan van aanpak op en zetten we een PAD-coach in. De PAD-coach ondersteunt de jongere bij praktische zaken, zoals schulden en dagbesteding, en fungeert als aanspreekpunt voor de betrokken professionals. In het kader van Preventie met Gezag blijven we de aanpak optimaliseren. Dat doen we onder andere door het actief betrekken van het gezin bij de aanpak en het versterken van de samenwerking met het onderwijs. Ook verkennen we hoe het online domein op een positieve manier kan worden geïntegreerd in de aanpak. Door het versterken van de PAD dragen we bij aan het afbuigen van criminele carrières bij de jonge aanwas en doorgroeiers. 

Preventie met Gezag (opgave Delft-West)
Het programma Preventie met Gezag heeft als hoofddoel om te voorkomen dat kinderen, jongeren en jongvolwassenen in aanraking komen met crimineel gedrag of daarin afglijden. In Delft is het aantal minderjarige verdachten in 2024 gedaald naar 11,7%, ten opzichte van 14% in 2023. Het streefcijfer voor 2030 is 10,5%, dus we zijn goed op weg om het langetermijndoel te behalen.
Met het programma zetten we een breed pakket aan interventies in, gericht op het voorkomen, signaleren en aanpakken van jeugdcriminaliteit. In 2026 ronden we de eerste subsidieperiode van Preventie met Gezag af. Bij toekenning van nieuwe aangevraagde middelen bij het ministerie start dan een tweede subsidieperiode, die loopt van medio 2026 tot en met 2029.
Binnen het onderwijs breiden we onze activiteiten uit met preventieve verzuimgesprekken en KansRijk. Preventieve verzuimgesprekken leveren een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van beginnend schoolverzuim, met als doel te voorkomen dat leerlingen langdurig afwezig zijn en de school verlaten zonder startkwalificatie. KansRijk richt zich op het vroegtijdig signaleren en stoppen van risicovol of strafbaar gedrag en schoolverzuim, om zo zwaardere criminaliteit en justitiële maatregelen te voorkomen.
De aanpak van overlastgevende jeugd aan de Papsouwselaan in 2024 en 2025 heeft duidelijk gemaakt dat een structureel ingebedde persoonsgerichte aanpak noodzakelijk is binnen de groepsaanpak voor hinderlijke en overlastgevende jongeren. In 2026 implementeren we deze werkwijze. Door vroegtijdige informatie-uitwisseling en tijdig ingrijpen kan worden voorkomen dat jongeren afglijden richting zwaardere overlast of criminaliteit.
Tot slot is in 2026 expliciete aandacht voor de samenwerking met sleutelfiguren en informele organisaties. Delft is een van de vijf gemeenten in Nederland die zijn uitgenodigd voor een pilot gericht op de financiering van informele organisaties.

6.3 Wat mag het kosten

Overzicht mutaties

Terug naar navigatie - 6.3 Wat mag het kosten - Overzicht mutaties

De toegerekende kosten voor overhead, btw en perceptiekosten zijn niet op de taakvelden Riolering en Afval geraamd. Deze aanvullende kosten worden wel toegerekend aan de tarieven voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. In de paragraaf Lokale heffingen lichten we dit nader toe.

(bedragen × € 1.000) Begroting 2026 Raming 2027 Raming 2028 Raming 2029
Schone en veilige stad
Stand Programmabegroting 2025-2028 -35.615 -35.924 -35.685 -35.617
Septembercirculaire 2024 -20 -20 -21 -21
Kadernota 2026 -7 -7 -7 -33
Nominale ontwikkeling -490 -515 -776 -775
Reserves en voorzieningen 211 -120 -120 -70
Actualisering kapitaallasten -1.490 -1.664 -1.722 -2.335
Realistisch ramen 864 - - -
Bestaand beleid
- overige mutaties -221 -148 -171 -170
Totaal - Schone en veilige stad -36.768 -38.398 -38.502 -39.021

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - 6.3 Wat mag het kosten - Toelichting op de mutaties

Kadernota 2026 (-/- € 7.000, w.v. lasten € 207.000 en baten € 200.000)
In de kadernota zijn voorstellen opgenomen voor waardevol grofvuil, zwerfafvalvergoeding en besparing uitvoeringskosten beheer en onderhoud riolering (12e begrotingswijziging 2025). 

Nominale ontwikkeling (lasten -/- € 490.000)
De nominale ontwikkeling betreft de aanpassing van de budgetten aan het prijspeil voor 2026. Een nadere toelichting is opgenomen in het hoofdstuk Toelichtng op financiële positie. 

Reserves en voorzieningen  (lasten € 211.000)
Tijdens de opbouw van de Programmabegroting 2026-2029 zijn de bestedingen en het verloop van de reserves en voorzieningen geactualiseerd. Hieruit zijn een aantal aanpassingen naar voren gekomen. De aanpassingen van stortingen in en onttrekkingen aan de reserves leiden tot dezelfde aanpassingen van de lasten in de exploitatie waardoor deze actualisatie budgetneutraal is (zie ook programma Financiën).

Actualisering kapitaallasten (lasten -/- € 1.490.000)
Op basis van de realisatie in 2024 is het investeringsprogramma geactualiseerd. De mutatie betreft het effect voor de kapitaallasten. Tevens is de stelpost voor de verwachte realisatie van het totale investeringsprogramma geactualiseerd (zie programma Financiën - Stelposten). 

Realistisch ramen (lasten € 864.000) 
Bij de kadernota wordt elk jaar gekeken naar de besteding van de stelpost Areaaluitbreiding. Bij deze actualisatie is naar voren gekomen dat diverse areaaluitbreidingen later plaatsvinden. Waardoor de besteding van de post Areaaluitbreiding voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte ook later plaatsvindt. Hierdoor is de verwachte besteding van de stelpost in 2026 circa €864.000 lager dan begroot. 

Overige mutaties (lasten -/- € 221.000)
De overige mutaties bestaan voornamelijk uit (personeels-)kosten die (budgetneutraal) worden herverdeeld tussen programma's. 

Overzicht investeringen

Terug naar navigatie - 6.3 Wat mag het kosten - Overzicht investeringen

 

Investeringen (bedragen × € 1.000) Toegekend bedrag Realisatie t/m 2024 Jaarschijf 2025 o.v.v. NJR25 Fasering
Schone en veilige stad Cat. 2026 2027 2028 2029
Begraafplaatsen Plan 200 - 100 100 - - -
Beheerplan civiele constructies Plan 27.769 11.733 5.000 4.160 4.276 2.600 -
Beheerplan groen en water Plan 9.476 1.592 1.945 2.022 2.021 1.896 -
Waterberging Plan 3.000 605 598 599 599 599 -
Beheerplan openbare verlichting Plan 14.017 3.106 2.653 2.759 2.759 2.740 -
Beheerplan wegen Plan 21.333 5.948 2.315 2.824 5.123 5.123
Gasthuisplaats Plan 1.500 - 250 250 1.000 - -
Gelatineverbinding Plan 32.744 261 1.000 5.967 3.000 12.700 9.816
Gelatineverbinding - bijdrage derden Plan -18.999 - - -1.040 - - -17.959
Gevel tot gevel Plan 6.362 641 1.500 1.560 1.560 1.101 -
GO-Openbare ruimte bovenplanse voorzieningen Agenda 4.100 - - - 1.000 2.000 1.100
Poptahof Plan 2.820 836 -106 - - 2.090 -
Poptahof, Groenstrook abtswoudseweg Plan 50 - 50 - - - -
Projecten Tramlijn 19 Plan 31.769 31.441 328 - - - -
Bijdrage projecten Tramlijn 19 Plan -3.423 -3.423 - - - - -
Reconstructie Ireneboulevard Plan 500 - - 500 - - -
Rioolinvesteringen kostenverhaal Plan 9.950 4.507 3.500 1.943 - - -
Schieoevers bovenwijkse voorzieningen Plan 2.100 - - - 2.100 - -
Schieoevers voorzieningen Agenda 3.400 - - - 500 - 2.900
Speelplekken Plan 3.060 955 530 551 551 473 -
Aanvulling speelplekken Delft west Plan 510 - 34 420 56
Stadsvernieuwing Plan 1.290 381 230 230 225 224 -
Tractie BM 1.112 - 278 278 278 278 -
Uitplaatsing Stedin 2020-2024 Plan 1.330 1.214 116 - - - -
Uitbreiding Vulcanusweg Plan 150 - - 150 - - -
Verkeersvoorzieningen Plan 1.860 298 380 394 394 394 -
Vervangen beheersystemen openbare ruimte BM 600 - 550 50 - - -
Totaal 158.580 60.095 21.251 23.717 25.442 32.218 -4.143

Toelichting op de investeringen

Terug naar navigatie - 6.3 Wat mag het kosten - Toelichting op de investeringen

Diverse investeringen zijn gebaseerd op de huidige beheerplannen. Zie hiervoor ook de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen. Uitdaging bij de besteding van de investeringsgelden is onder andere de capaciteit. Het betreft hier zowel de arbeidsmarkt (juiste mensen op de juiste plek), als de beschikbare capaciteit op de markt (om projecten voor te bereiden en uit te voeren).

Begraafplaatsen (€ 100.000)
Voor de vervanging van diverse objecten op de begraafplaatsen is in 2026 € 100.000  beschikbaar. 

Beheerplan Civiele constructies (€ 4.160.000)
In het beheerplan Civiele Constructies zijn investeringen opgenomen voor de vervanging van het areaal aan bruggen, kademuren en andere constructies. 

Beheerplan Groen en water (€ 2.022.000)
In het beheerplan Groen en Water zijn aanvullende investeringsmiddelen opgenomen voor onder andere de vervanging van het groen in de stad. 

Waterberging  (€ 599.000)
Het investeringsbudget waterberging zetten we in voor de realisatie van waterberging in de openbare ruimte.

Beheerplan Openbare verlichting (€ 2.759.000)
Conform het beheerplan Openbare verlichting zijn middelen beschikbaar voor de vervanging van de openbare verlichting. 

Beheerplan Wegen (€ 2.824.000)
Conform het beheerplan Wegen zijn middelen opgenomen voor vervangingsinvesteringen in wegen.

Gasthuisplaats (€ 250.000)
De raad heeft een investeringsbudget goedgekeurd voor in totaal € 1.500.000  voor het vergroenen van de Gasthuisplaats. De voorbereidende werkzaamheden vinden plaats in 2025 en 2026. De verwachte uitvoering vindt plaats in 2027.  

Gelatineverbinding (€ 5.967.000)
De voorbereiding van de gelatinebrug (€ 1,0 miljoen), het verplaatsen van ligplaatsen en loswallen (€ 4,1 miljoen) en het verzwaren van de Marconiweg  (€ 0,8 miljoen) staan voor 2026 op de begroting.

Gelatineverbinding (-/- 1.040.000)
Tegenover de uitgaven staan in 2026 de inkomsten vanuit MRDH en de versnellingsgelden van het Rijk.

Gevel tot gevel (€ 1.560.000)
Voor de  gevel-tot-gevelaanpak is voor 2026 € 1,56 miljoen gereserveerd.

Reconstructie Ireneboulevard (€ 500.000)
Voor het herstel (van de verzakking) en weer op hoogte brengen van de Ireneboulevard is budget opgenomen. 

Rioolinvesteringen kostenverhaal (€ 1.943.000)
Investeringen in uitbreiding van rioolcapaciteit worden op basis van de nota kostenverhaal gedekt via de reserve kostenverhaal bovenwijkse voorzieningen. 

Beheerplan Spelen (€ 551.000)
Vanuit het beheerplan Spelen is in 2026 € 551.000 beschikbaar om de toestellen en de ondergrond van speelplekken in de openbare ruimte te vervangen.

Aanvulling speelplekken Delft-West (€ 420.000)
In 2026 staan  aanvullende investeringen in speel- en sportaanbod in Buitenhof en speelplekken Voorhof Zuid-Oost op de begroting.

Stadsvernieuwing (€ 230.000)
Met het budget stadsvernieuwing is het mogelijk om binnen projecten specifieke aanpassingen te doen, onder andere op basis van wensen van bewoners.

Tractie (€ 278.000)
Het gemeentelijk wagenpark wordt deels vervangen. Onder het wagenpark vallen bijvoorbeeld de auto’s voor het serviceteam en de middelen voor de gladheidbestrijding.  

Uitbreiding Vulcanusweg (€ 150.000)
Om de integratie tot één serviceteam te bevorderen, is ervoor gekozen om alle medewerkers van de buitendienst te huisvesten aan de Vulcanusweg.

Beheerplan verkeersvoorzieningen (€ 394.000)
Voor de vervanging van het PRIS en de verkeersregelinstallaties is investeringsbudget beschikbaar gesteld. 

Vervanging beheersysteem (€ 50.000)
Het huidige beheersysteem Openbare Ruimte is aan het einde van de levensduur en moet vervangen worden.  Het project start in 2025.