9 Werk en inkomen

Algemeen

Terug naar navigatie - 9 Werk en inkomen - Algemeen

We werken aan een stad waar iedereen mee kan doen. Dit doen we door mensen als dat kan aan het werk te helpen of actief te laten deelnemen aan de samenleving. We verstrekken uitkeringen aan mensen die geen werk of andere inkomsten hebben. Ook bieden wij ondersteuning, onder meer met taallessen en inburgering, zodat ook zij de kans krijgen om mee te blijven doen. Daarnaast helpen we inwoners die te maken hebben met bijvoorbeeld schulden. Dit draagt bij aan het bestuurlijk accent 'Delft kansrijk voor iedereen'.

Relevante beleidskaders

•   Nota Armoede
•   Nota Schuldhulpverlening 2025 - 2028 
•    Visie Werk is het beste medicijn
•    Nota Inburgering
•    Nota Taal werkt!
•    Re-integratieverordening Participatiewet 2023
•    Beleidsplan Hoogwaardig Handhaven

Onder dit programma vallen de volgende onderwerpen:
Samenkracht en burgerparticipatie en -initiatief, noodopvang asielzoekers, opvang vluchtelingen Oekraïne, basisvaardigheden, laaggeletterdheid, toegang en eerstelijnsvoorzieningen inkomensregelingen/-verstrekkingen, armoedebestrijding, schuldhulpverlening, WSW en beschut werk, arbeidsparticipatie, Werkse! stimuleringssubsidies en kostenverdeelstaat (ureninzet op het programma)

9.1 Wat willen we bereiken

Algemeen

Terug naar navigatie - 9.1 Wat willen we bereiken - Algemeen

We werken aan een stad waar iedereen kan meedoen. Dit doen we door mensen als dat kan aan het werk te helpen of actief te laten deelnemen aan de samenleving. We verstrekken uitkeringen aan mensen die geen werk of andere inkomsten hebben.  Ook bieden wij ondersteuning, onder meer met basiseducatie voor volwassenen en inburgering, zodat ook zij de kans krijgen om te blijven meedoen. Daarnaast helpen we inwoners die te maken hebben met bijvoorbeeld schulden. Dit draagt bij aan het bestuurlijk accent 'Delft kansrijk voor iedereen'.

Overzicht beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - 9.1 Wat willen we bereiken - Overzicht beleidsindicatoren

 

Werk en inkomen Stand: Streven: PB 2026 Streven: 2030
Armoede, kansenongelijkheid: bijstand per 1000 inwoners Delft

Delft 40

NL 34

verschil wordt kleiner gelijk aan landelijk 
% Kinderen in armoede 8% 8% 6%
Geslaagde schuldhulpverlening 50% 66%

75%

Deze indicatoren in de programmabegroting beslaan één jaar, terwijl de Staat van Delft 
( https://delft.notubiz.nl/document/14193854/1 ) een breder perspectief biedt door trends en ontwikkelingen op basis van deze indicatoren te analyseren. De gemeenteraad ontvangt de Staat van Delft eens per twee jaar.

Toelichting op de beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - 9.1 Wat willen we bereiken - Toelichting op de beleidsindicatoren

Armoede, kansenongelijkheid: bijstand per 1000 inwoners
Het aantal personen met een uitkering op grond van de Participatiewet. Het cijfer is per 1.000 inwoners, 18 jaar en ouder. In Delft hebben, vergeleken met de landelijke cijfers, meer 50-plussers en alleenstaande ouders een bijstandsuitkering. Ondanks de zeer grote vraag naar personeel op de arbeidsmarkt blijken veel van de mensen in de bijstand moeilijk plaatsbaar, mede door medische/psychische problemen. Speciale aanpakken voor onder meer alleenstaande ouders, mensen met psychische kwetsbaarheid en Oekraïense ontheemden, zetten we ook in 2026 door. We streven ernaar dat de omvang van het Delftse uitkeringsbestand in 2030 in lijn is met de landelijke cijfers. Bron: CBS. 

% Kinderen in armoede
Percentage kinderen tot 18 jaar die in een gezin leven dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. In Delft leven meer huishoudens in armoede in vergelijking met het landelijk gemiddelde of gemeenten in de regio Haaglanden (met uitzondering van Den Haag). Eén van de drie ambities uit de in 2023 uitgekomen Nota Armoede is: wij geven perspectief aan kinderen die opgroeien in armoede. Als gemeente verzachten we de gevolgen van armoede voor kinderen bijvoorbeeld door financiële ondersteuningsmaatregelen en het vergroten van kansen voor kinderen, bijvoorbeeld in het onderwijs. Bron: CBS.

Geslaagde schuldhulpverlening
De gemeente heeft de wettelijke taak om zoveel mogelijk inwoners met schulden te ondersteunen. Dat doen we door in te zetten op preventie, vroegsignalering, schuldhulpverlening voor particulieren en zelfstandige ondernemers en het jongerenperspectieffonds. Bron: gemeente Delft. 

9.2 Wat gaan we ervoor doen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - 9.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen

Inkomensverstrekking en armoedebestrijding

Terug naar navigatie - 9.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Inkomensverstrekking en armoedebestrijding

De gemeente biedt inkomensondersteuning aan mensen die geen werk en geen andere bron van inkomsten hebben. Daarnaast ondersteunen we mensen met een laag inkomen met bijzondere bijstand en onze minimaregelingen. We blijven streven naar een zo groot mogelijk bereik van onze inkomensregelingen om de gevolgen van armoede te verzachten. Dit is een manier om kansengelijkheid voor inwoners met een laag inkomen te bevorderen. We hebben hierin speciale aandacht voor de doelgroep kinderen. Dit is een manier om de kansengelijkheid voor kinderen te bevorderen.

De Participatiewet in Balans wordt vanaf 2026 gefaseerd ingevoerd. Het doel van de wet is om meer evenwicht te brengen tussen de drie kernelementen van de Participatiewet: bestaanszekerheid, participatie en handhaving. Vertrouwen, menselijke maat en eenvoud zijn kernelementen van de Participatiewet in Balans. Dit sluit aan bij het Project 'Werken volgens de bedoeling' dat in 2026 en verder zijn beslag gaat krijgen binnen de gemeente Delft.

In 2023 is de Nota Armoede vastgesteld. We blijven inzetten op de daarin geformuleerde ambities en regelingen, onder andere de verhoging van regelingen als de Delftpas, fietsregeling, computerregeling en Jeugdsport en -cultuurfonds. De ondersteuning van mensen die gedupeerd zijn door de kinderopvangtoeslagenaffaire bij de Belastingdienst gaat ook in 2026 door.

Werk en re-integratie

Terug naar navigatie - 9.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Werk en re-integratie

We financieren de werkgelegenheid voor de werknemers Sociale Werkvoorziening (SW) en Beschut Werk. De SW-medewerkers en Beschut Werk-medewerkers zijn allen in dienst van Werkse!. Bij de start van de Participatiewet is de toegang tot de sociale werkvoorziening afgesloten. Het aantal SW-medewerkers daalt door natuurlijk verloop daardoor jaarlijks. Voor de instroom in het nieuwe Beschut Werk geldt een rijkstaakstelling. De uiteindelijke omvang van het nieuwe Beschut Werk zal één derde zijn van het bestand van de voormalige Wet sociale werkvoorziening (Wsw).
Daarnaast blijft Werkse! onze uitvoeringsorganisatie om inwoners met een bijstandsuitkering als dat kan aan het werk te helpen. Een instrument wat daar meer voor ingezet gaat worden, zijn de zogeheten 'ontwikkelbanen'. Ontwikkelbanen zijn bedoeld voor kandidaten die in dienst komen in de beschutte omgeving van Werkse! en met begeleiding en de opgedane ervaring in een korte tijd kunnen uitstromen naar een externe werkgever. Voor inwoners waar werk (nog) geen optie is, bieden de partners van Lekker Bezig (Stunt, Firma van Buiten en GGZ DOEL) participatieplekken, zodat deze groep maximaal gefaciliteerd wordt om maatschappelijk mee te doen. 

Schuldhulpverlening

Terug naar navigatie - 9.2 Wat gaan we ervoor doen - Doelstellingen - Schuldhulpverlening

Inwoners met geldzorgen en/of schulden kunnen in Delft terecht bij (de partners) van Geldzaken voor Elkaar en de afdeling Financiële Hulpverlening. Zij helpen met het op orde brengen en inzicht geven in de financiële administratie, het maken van betaalafspraken en het opstarten van een schuldregeling. We streven ernaar dat zo min mogelijk inwoners geldzorgen en/of schulden hebben. In 2025 heeft de raad de Nota Schuldhulpverlening 2025-2028 vastgesteld. In deze nota zijn vier ambities opgenomen:

  1. Wij willen dat inwoners kunnen omgaan met geld;
  2. Wij willen meer inwoners met geldzorgen en/of beginnende betaalachterstanden eerder bereiken en laagdrempelig hulp bieden;
  3. Wij willen meer inwoners helpen met het oplossen van problematische schulden en snel perspectief bieden op een schuldenvrije toekomst;
  4. Wij willen vanuit onze rol als schuldeiser niet onnodig hoge schulden veroorzaken en de totstandkoming van schuldregelingen niet in de weg staan. 

Om deze ambities te realiseren, nemen we de komende periode verschillende maatregelen. We blijven inzetten op communicatie over de hulp die de afdeling Financiële Hulpverlening  kan bieden, evalueren en verbeteren onze vroegsignaleringsaanpak en onderzoeken hoe we inwoners het beste kunnen begeleiden om te voorkomen dat schulden (opnieuw) ontstaan. 

9.3 Wat mag het kosten

Overzicht mutaties

Terug naar navigatie - 9.3 Wat mag het kosten - Overzicht mutaties
(bedragen × € 1.000) Begroting 2026 Raming 2027 Raming 2028 Raming 2029
Werk en Inkomen
Stand Programmabegroting 2025-2028 -37.121 -37.064 -37.000 -37.016
Septembercirculaire 2024 -431 -110 -110 -198
Meicirculaire 2025 -1.154 -1.163 -1.206 -1.153
Kadernota 2026 -210 40 40 40
Nominale ontwikkeling -883 -878 -875 -875
Bestaand beleid
- overige mutaties 1.004 781 621 621
Totaal - Werk en Inkomen -38.795 -38.394 -38.530 -38.581

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - 9.3 Wat mag het kosten - Toelichting op de mutaties

Septembercirculaire 2024 (lasten -/- € 431.000)
In de septembercirculaire zijn voorstellen opgenomen voor BB/medische kosten, bijzondere bijstand, kindplaatsen sociaal medisch geïndiceerd en Werkse! Wsw-vergoeding.

Meicirculaire 2025 (lasten -/- € 1.154.000)
In de meicirculaire zijn voorstellen opgenomen voor armoedebestrijding,  werk en re-integratie en Werkse! Wsw-vergoeding.

Kadernota 2026 (lasten -/- € 210.000)
In de kadernota zijn voorstellen opgenomen voor arbeidsparticipatie, Wet inburgering uitvoeringskosten en studietoeslag (12e begrotingswijziging 2025). 

Nominale ontwikkeling (lasten -/- € 883.000)
De nominale ontwikkeling betreft de aanpassing van de budgetten aan het prijspeil voor 2026. Een nadere toelichting is opgenomen in het hoofdstuk Toelichting op financiële positie. 

Overige mutaties  (lasten € 1.004.000)
De overige mutaties bestaan voornamelijk uit (personeels)kosten die (budgetneutraal) worden herverdeeld tussen programma's.